#literaturaobyczajowa

UKOCHANE RÓWNANIE PROFESORA

/ Słoneczna Strona Życia / 1 Komentarz

UKOCHANE RÓWNANIE PROFESORA

  • Autorka: YŌKO  OGAWA
  • Wydawnictwo: TAJFUNY
  • Liczba stron: 192
  • Data premiery w tym wydaniu: 7.07.2019
  • Data 1. wyd. pol.: 1.12.2005
  • Data premiery światowej: 29.08.2003

To chyba zbieżność nazwisk😉. Całkiem możliwe jednak, że niekoniecznie. Czytając informacje o Yōko Ogawa autorce przeczytanej ostatnio przeze mnie książki pt. „Ukochane równanie profesora” dowiedziałam się, że ta japońska prozaistka urodzona została w 1962. Za to Ito Ogawa, której „Kameliowy sklep papierniczy” mnie zachwycił (recenzja na klik) to według informacji na stronie Wydawnictwa Tajfuny w zakładce „Autorzy i autorki” „Japońska powieściopisarka urodzona w 1973 roku w Yamagacie. ..” Niestety nigdzie nie doczytałam się czy obie autorki coś łączy. Wracając do lektury, o której chcę Wam dzisiaj opowiedzieć to Wydawca informuje, że „Za „Ukochane równanie profesora” otrzymała literacką nagrodę Yomiuri i pierwszą w historii nagrodę Hon’ya Taishō, przyznawaną przez kolektyw księgarzy. „Profesor” do dzisiaj pozostaje bestsellerem i jedną z ulubionych powieści japońskich czytelników. Książka, w polskim tłumaczeniu Anny Horikoshi, ukazała się w Tajfunach.”  (źródło: tajfuny.pl). To naprawdę wyjątkowa proza japońska👏. 

„Nazywaliśmy go Profesorem, on zaś ochrzcił mojego synka Pierwiastek. To z powodu kształtu głowy chłopca – jej płaski czubek kojarzył się Profesorowi z poziomą kreską po prawej stronie tego znaku.” – „Ukochane równanie profesora” Yōko Ogawa. 

Opisana w powieści historia rozpoczyna się w 1992 roku, gdy do domu Profesora w małym miasteczku na wybrzeżu Morza Wewnętrznego trafia pracownica Agencji Pomocy Domowych „Akebono”. Okazuje się, że jest już dziesiątą pomocą domową, którą zatrudniła bratowa klienta z tej samej agencji. Klient jest bowiem bardzo specyficzny. „(…) siedemnaście lat temu mała część tego mózgu została uszkodzona i stracił zdolność zapamiętywania nowych rzeczy. (…) Potrafi powtórzyć twierdzenie, które sam wymyślił trzydzieści lat temu, ale nie wie, co jadł wczoraj na kolację. Mówiąc obrazowo, to tak jakby w jego głowie znajdowała się tylko jedna osiemdziesięciominutowa kaseta video. Kiedy wyczerpie się wolne miejsce, kaseta nagrywa się ponownie, niszcząc poprzednie wspomnienia.” Profesor każdego dnia zaczyna żyć na nowo od przeczytania karteczki, w której jest napisany sposób, w jaki funkcjonuje jego mózg. A potem w ciągu dnia czyta wiele takich karteczek przypiętych do jego garnituru. „Przy każdym jego ruchu karteczki furkotały i szeleściły.” 

Niewiarygodny pomysł na fabułę i mistrzowskie wykonanie. Tak muszę podsumować książkę autorstwa Yōko Ogawy. Postać Profesora chwyta za serce. Autorka zadbała, by Profesor wzbudzał liczne emocje; od sympatii, po niezrozumienie i ogromne współczucie. Historia Profesora wzruszyła mnie niemiłosiernie. Ot, czterdziestosiedmioletni człowiek, który stracił pewną część mózgu pozwalającą na zrozumienie otaczającej go rzeczywistości. Człowiek na nowo poznający każdego dnia swoją gospodynię domową, człowiek na nowo odkrywający jej syna. Każdego dnia. Godzina po godzinie. 

Autorka przepięknie opisała skomplikowaną przyjaźń między bohaterami. Zaufanie Pierwiastka do Profesora i jego czułość w stosunku do chłopca. Do historia dwunastoletniej relacji, która rozpoczęła się, gdy syn gosposi miał dziesięć lat, a skończyła, gdy miał dwadzieścia dwa. Sama zresztą gospodyni domowa jest postacią niezwykle ciekawą. Nawet ona w wyobrażeniu Yōko Ogawy musi nieść przesłanie. Wychowywana przez matkę samotnie ją wychowującą. Pozostawiana od zawsze sama sobie. Potrafiąca w wieku kilku lat prowadzić dom. W wieku osiemnastu lat rodząca jedyne dziecko. Porzucona przez jego ojca po informacji o ciąży. Samotna. Powielająca trochę schemat swej matki, którą wcześnie traci. Do tego pełna empatii, nadziei, radości z tego co ma. To taka proza, która uczy zachodniego czytelnika zrozumienia dla pokory dominującej w azjatyckiej kulturze. Dla szacunku dla tego, co się ma i co się osiągnęło, nawet jeśli jest to dalekie od ideału. To coś niepodrabialnego. 

Yōko Ogawa zdumiała mnie zręcznością przekazania w powieści perspektywy Profesora, który przed wypadkiem był znanym wykładowcą uniwersyteckim królowej nauk, czyli matematyki. Profesora, który operuje liczbami. Autorka przedstawiała w treści zagmatwane dylematy matematyczne, opisywała z zaangażowaniem zadania i alternatywy rozwiązań matematycznych zadań tak skrupulatnie, że wielokrotnie ich prawdziwość weryfikowałam w zasobach internetowych🙄. Jako agnostyk nauk ścisłych posiłkowałam się innymi wyjaśnieniami teorii, twierdzeń, rozwiązań, które wyjątkowo wydawały mi się trudne. Autorka zrobiła to w tak umiejętny sposób, że przytaczane treści związane z pracą zawodową głównego bohatera i jego zainteresowaniami nie nudziły, nie nużyły nawet mnie, której z matematyką nie po drodze. Wręcz przeciwnie stanowiły wspaniałe uwiarygodnienie opisywanej historii. 

To powieść pełna uczuć do drugiego człowieka. To opis wspaniałej matki i cudownej relacji, która rozpoczęła się w pracy, a wykroczyła poza nią. To historia dwójki dorosłych i dziecka, którzy stworzyli pewną wspólnotę. Grupę z pozoru obcych sobie ludzi, których połączyła przyjaźń i to w bardzo trudna przyjaźń. Braterstwo wymagające ciągłej gotowości do tłumaczenia, do przypominania, do traktowania Profesora w sposób, który wymagała jego dysfunkcja. Do życia w granicach osiemdziesięciu minut i czerpania z tego przyjemności. 

Zdecydowanie Wam polecam tę książkę. Proszę przeczytajcie! 

Moja ocena: 9/10

Wydawcą książki jest Wydawnictwo Tajfuny, a opinię o niej przeczytaliście dzięki abonamentowi Legimi. 

„Wiatrom powierzone” Laura Imai Messina

/ Słoneczna Strona Życia / Dodaj komentarz

WIATROM POWIERZONE

  • Autorka: LAURA IMAI MESSINA
  • Wydawnictwo: SONIA DRAGA
  • Liczba stron: 272
  • Data premiery : 26.05.2021
  • Data premiery światowej: 14.01. 2020

Po rewelacyjnej książce autorstwa Laury Imai Messina pt.  „Wyspa bijących serc” (recenzja na klik) nie sposób nie skusić się na jej poprzednią publikację. Książka „Wiatrom powierzone” debiutowała na polskim rynku wydawniczym w 2021, przy czym światową premierę miała rok wcześniej. To kolejna historia napisana przez tę włoską pisarkę zachwycającą się japońskimi realizmem i prostotą. Ciekawiło mnie, czy będzie tak samo udana jak wspomniana już „Wyspa bijących serc”.

„Pewnego dnia pewien mężczyzna, którego dom leżał u podnóża Kujira-yamy, Góry Wieloryba, pod miastem Õtsuchi – jednym z miejsc najbardziej dotkniętych przez tsunami z 11 marca 2011 roku – postawił w swoim ogrodzie budkę telefoniczną…” –„Wiatrom powierzone” Laura Imai Messina. 

I przy okazji odwiedzania tego wyjątkowego miejsca poznała się trzydziestoletnia Yui, redaktorka radiowa z Takeshim, wdowcem, który odwiedzał budkę, by porozmawiać ze swoją zmarłą na raka żoną Akiko. Dwójka stęsknionych towarzystwa innych osób zbliża się do siebie. Ona niepogodzona ze śmiercią swej córeczki, „która zatrzymała się na trzech latkach, i z matką, która do ostatniej chwili obejmowała wnuczkę ramionami”. On spragniony za wcześnie utraconej kobiety wychowujący córkę, Hanę, która przestała mówić, gdy jej matka odeszła. Choć to nie tylko opowieść o dwójce skrzywdzonych przez los ludzi. To opowieść o wielu takich… 

„(…) życie wyniszcza, z biegiem czasu prowadzi do powstania niezliczonych pęknięć. Ale to właśnie one decydują o losach każdego człowieka i sprawiają, że chce iść przed siebie i zobaczyć, co jeszcze go spotka.” –„Wiatrom powierzone” Laura Imai Messina. 

I to jest myśl przewodnia powieści. Laura Imai Messina zadbała, by historia nie skończyła się na Yui i Takeshim. Przywołała wzruszające przykłady innych bohaterów. Shio odwiedzający budkę, by rozmawiać ze swym nieobecnym ojcem, który w tsunami stracił chęć do życia. Kilkunastoletniego młodzieńca, który przychodzi, by kłócić się mamą, którą zabrał nowotwór. Wspaniale autorka opowiedziała postać człowieka, który założył tę magiczną budkę i wraz z żoną wita każdego odwiedzającego, i życzliwie gości go w swym domostwie. Postać wzorowaną na prawdziwej osobowości człowieka, które miejsce po tsunami zamienił w Bell Gardia. Zresztą sama Messina we fragmencie „Istotna uwaga” pisze;

„Wietrzny telefon jest dla mnie głównie metaforą pokazującą, że należy troszczyć się nie tylko o radość, ale też o ból. Żebyśmy w obliczu strat, jakie niesie ze sobą życie, potrafili otworzyć się na liczne okazje, jakie jednocześnie nam oferuje.” –„Wiatrom powierzone” Laura Imai Messina.

Bardzo mi się podoba konstrukcja książki. Powieść składa się z dwóch części. W pierwszej znajduje się pięćdziesiąt dwa ponumerowane rozdziały, w drugiej tylko dwadzieścia dwa. Na samym końcu autorka zawarła epilog, słowniczek, wspomnianą „Istotną uwagę”, w której rozmawia o genezie powieści, a także przypisy. Pomiędzy opisywanymi wydarzeniami Messina wtrąca krótkie fragmenty opisujące pewne okoliczności z życia bohaterów, tego aktualnego jak i przeszłego przykładowo; o ofiarach kataklizmu w Tõhoku według stanu na dzień 10 stycznia 2019 roku, sposobach „Akiko na zemstę za późno powrót Takeshiego”, czy sposobach „Akiko na pogodzenie się z Takeshim”. Niektóre bardzo osobiste w stosunku do postaci wykreowanych w powieści i związanych z tragedią stanowiącą kanwę fabuły jak; „Co córka i matka Yui miały na sobie rankiem 11 marca 2011 roku”. Te króciutkie fragmenty stanowią pewne uzupełnienie, napisane trochę w formie różnych ciekawostek, które czyta się rewelacyjnie i które urozmaicają fabułę. 

Bell Gardia jest miejscem rzeczywistym odwiedzanym przez tysiące ludzi co roku. Historie opisane w powieści niekoniecznie. Nie zmienia to faktu, że stanowią swoistego rodzaju pomnik na cześć tych, których zabrała ogromna woda tsunami, a także na cześć innych niepozostających pośród nas. To powieść o odzyskiwaniu własnego życia po ogromnej tragedii utraty bliskich napisana z perspektywy różnych bohaterów; dorosłej kobiety, dojrzałego mężczyzny, dziecka czy nastolatka. I choć nie zachwyciła mnie stylistycznie tak jak poprzednia powieść autorki „Wyspa bijących serc” to czas spędzony z lekturą uważam za bardzo udany. Uwielbiam takie nostalgiczne historie, osadzone w azjatyckich domach, kulturze i społeczeństwie. Jak już kiedyś wspomniałam w innej recenzji relacje, które są w nich opisywane nie są do podrobienia. 

Zachęcam Was do przeczytania!!! 

Moja ocena: 7/10

Książkę wydało Wydawnictwo Sonia Draga, a ja zapoznałam się z nią dzięki abonamentowi Legimi. 

„Dolina Tęczy” Lucy Maud Montgomery

/ Słoneczna Strona Życia / Dodaj komentarz

DOLINA TĘCZY

  • Autorka: LUCY MAUD MONTGOMERY
  • Wydawnictwo: MARGINESY
  • Cykl: ANIA Z ZIELONEGO WZGÓRZA (tom 7)
  • Liczba stron: 320 
  • Data premiery w tym wydaniu: 4.09.2024 

  • Rok 1 wydania polskiego: 1959 
  • Rok premiery światowej: 1919 

Już sześć opinii  poprzednich tomów serii „Ani z Zielonego Wzgórza” autorstwa  Lucy Maud Montgomery w nowym wydaniu, a co ważniejsze w nowym tłumaczeniu nakładem Wydawnictwo Marginesy  znajduje się na moim blogu czytelniczym; „Wymarzony dom Anne” „Anne z zielonych szczytów”, „ Anne z Avonlea” „Anne z Redmondu”, „Anne z szumiących wierzb”, „Anne ze Złotych Iskier” . Po wydaniu najnowszej części, która debiutowała w dniu 4 września br. „Dolina Tęczy” nie mogłam się powstrzymać przed sprawdzeniem, jak i tym razem poradziła sobie tłumaczka Pani Anna Bańkowska z unowocześnionym tłumaczeniem, które ma przybliżyć tę serię współczesnej młodzieży. 

Fabuła opiera się na przyjaźni czwórki najstarszych dzieci Blythe’ów (Jem, Walter, Nan i Di) z dziećmi owdowiałego przedwcześnie nowego pastora, tj.  Jerry’ego, Carla, Uny i Faith. Dzieci uważanych przez pozostałych mieszkańców wioski za dzikie i psotne. Dzieci wychowywanych przez ojca, który dał im dużo swobody, celem wypełniania swoich pasterskich obowiązków.  Do zgrai pomysłowych dzieciaków dołącza osierocona Mary Vance, która uciekła spod jarzma wykorzystującej ją bez granic chlebodawczyni. Dzieci spędzają ze sobą czas głównie w miejscu zwanym Doliną Tęczy, która staje się ich oazą. 

Książka jest poświęcona „Pamięci Goldwina Lappa, Roberta Brookesa i Morleya Shiera, którzy złożyli najwyższą ofiarę, aby szczęśliwe doliny ich ojczyzny mogły być święte przed spustoszeniem najeźdźcy” i odnosi się to do I wojny światowej, która jest głównym tematem następnej książki z serii. 

W siódmym tomie fabuła krąży wokół rodziny Anne i Gilberta Blythe’ów, którzy są już razem od 15 lat. Łącznie mają sześcioro dzieci: Jem, Waltera, Nan, Di, Shirley i Rillę. Choć tylko czwórki z nich, najstarszych czytelnik śledzi przygody w powieści „Dolina Tęczy”. Powieść obfituje w dziecięce przygody, w których jest też miejsce na refleksję odnośnie powszechnego wówczas sieroctwa. Lucy Maud Montgomery podnosi również kwestię wdowieństwa pastora Mereditha, który mając świadomość potrzeby ręki kobiecej nad wychowaniem jego dzieci stara się o rękę Rosemary mieszkającej ze swą siostrą Ellen, do której również były znajomy Norman „smoli cholewki”.

To idylliczna powieść, jak praktycznie wszystkie części po pierwszej z całego cyklu. Jak pewnie się domyślacie zakończenie może być tylko pozytywne😁. Lucy Maud Montgomery zadbała, by jej cykl były pisane „ku pokrzepieniu serc”. Nawet jeśli obejmowały trudne tematy to zakończenie historii dobrze, gdyby było szczęśliwe. To też cecha charakterystyczna powieści pisanych ponad sto lat temu z rozbudowanym wątkiem społecznym. 

I tym razem tłumaczenie odbiega znacznie od tego, które znałam wcześniej. Język jest bardziej nowoczesny, powszechny. Możliwe, że młodsi czytelnicy odbiorą go w sposób bardziej, niż jak optymistyczny. Niestety dotychczasowe doświadczenie kładzie się cieniem na odbiór tego tomu. Czytając byłam zdziwiona prostotą języka w wielu miejscach. Nie zmienia to faktu, że przeczytanie tego siódmego tomu uważam za wartościowe. Dobrze przypomnieć sobie fabułę, której szczegóły już zapomniałam. Idealnie jest przeczytać powieść po nowemu. Przetłumaczoną prościej, bardziej powszechnym językiem. To zdecydowanie zmienia perspektywę. 

Moja ocena: 7/10

We współpracy recenzenckiej z Wydawnictwem Marginesy.

„Dusze niczyje” Paweł J. Sochacki

/ Słoneczna Strona Życia / Dodaj komentarz

DUSZE NICZYJE

  • Autor: PAWEŁ J. SOCHACKI
  • Wydawnictwo: ZWIERCIADŁO
  • Liczba stron: 416
  • Data premiery: 28.08.2024

Wydawnictwo Zwierciadło wydało przepiękną książkę pt. „Dusze niczyje” autorstwa Paweł J. Sochacki Okładka się mieni zaś brzegi książki są barwione. Mieć takie małe dzieło sztuki w ręku to prawdziwy rarytas😉. Ta premiera z końca sierpnia br. jest powieścią historyczną, której kanwą stał się hitlerowski zamysł o eugenice polegającej na wyeliminowaniu jednostek słabych, niepełnosprawnych, nieprzystosowanych do życia w idealnie funkcjonującej Rzeszy Niemieckiej bez dziwolągów, bez przedstawicieli innej rasy, wśród pięknych, wysokich, niebieskookich przedstawicieli rasy aryjskiej. Wtedy rozpoczęła się akcja E lub Eu jak podawane jest w innych źródłach, jedno z najbardziej bandyckich i pozbawionych ludzkich odczuć niemieckich działań eksterminacyjnych skierowanych przeciwko swojej rasie i przeciwko obywatelom. niemieckim. Dziś mówi się o tych działaniach jako o akcji T4 od siedziby jej pierwszych kierowników w willi przy berlińskiej Tiergartenstrasse 4 w dzielnicy Mitte.. 

Czytelnik wprowadzony zostaje w historyczny wątek funkcjonowania ostatniego roku szpitala dla obłąkanych w Obrawalde w lecie 1944 roku, gdy do placówki zaczynają trafiać kolejne, liczne transporty z innych szpitali psychiatrycznych umiejscowionych w Rzeszy niemieckiej. W jednym z takich transportów przybywa Erna i Astrid. Młode kobiety przyzwyczajone do bardzo dobrych warunków opieki medycznej. Cierpiąca „(…) na bezsenność, nerwicę, stany lękowe, bóle głowy, a nawet depresję” Erna dość szybko odkrywa, że miejsce, w którym się znalazła nie ma nic wspólnego z placówką medyczną. Personel nie jest medyczny. Zaczyna odczuwać brak leków psychotropowych. Na szczęście do nowych warunków pomaga jej przystosować się Ruth, doświadczona pensjonariuszka, która mordując męża pozbawiła życia również swe dwie córki. „Erna doskonale zdawała sobie sprawę, że głodzenie, znęcanie się i trucie chorych nie jest żadną terapią.” Erna rozpoczyna walkę o swe życie. Walkę nierówną.  

Z części „Od autora” dowiedziałam się, że w publikacji przedstawiono postaci historyczne. Wsławiony złą sławą ósmy dyrektor w latach 1941-1944 szpitala dla obłąkanych w Obrawalde noszący nazwę 4. Posensche Provinzial-Irrenanstalt Obrawalde bei Meseritz (4 Poznański Prowincjonalny Zakład dla Obłąkanych w Obrzycach koło Międzyrzecza). Idyllicznej placówki medycznej wśród drzew na co również zwrócił uwagę Autor w swej powieści. Walter Grabowski jest jedną z głównych postaci. Podobnie jak doktor Hildegarde Wernicke i lekarz naczelny szpitala Theophil Mootz, którzy byli pomocnikami dyrektora i świadomie realizowali jego chorą politykę zakładową. Nawet grabarz Schwarzer, został wspomniany z nazwiska przez Autora. Wyjaśnienia powojenne wskazały, że w Obrawalde zabito ponad 10 tysięcy ofiar. Nie tylko Niemców. Niektórzy ponieśli karę, jak sądzona lekarka Hilde Wernicke, czy jeszcze w maju 1945 roku skazani na karę śmierci przez przez doraźny sąd  Hermann Gulke naczelny pielęgniarz i naczelna pielęgniarka Amanda Ratajczak.. „Sowieci, znaleźli mnóstwo dowodów na to, że prowadzono tam systematyczne mordowanie ludzi. Fiolki po środkach farmaceutycznych, rzeczy po zamordowanych, a przede wszystkim około tysiąca wychudzonych dzieci. W kostnicy odkryto też kilkaset niepochowanych zwłok” (cyt. za gazetalubuska).  Niestety jak podają cytowane powyżej źródła „Pochodzący ze Szczecina nazistowski zbrodniarz Walter Grabowski zniknął i uniknął kary. Sąd wydał nakaz aresztowania go w 1961 roku, anulowano go w 1991 r., opierając się na przypuszczeniach, że Grabowski nie żyje”.

„Dusze niczyje” Pawła J. Sochackiego to kolejna powieść historyczna, która udowadnia, że rzeczywistość kreśli najbardziej nieprawdopodobne i krwawe historie. To publikacja, która usuwa odruchy człowieczeństwa w obliczu faszystowskiej ideologii trawiącej mózgi jak nowotwór. To okrucieństwo zostało bardzo dobrze odzwierciedlone w tej książce. Jej konstrukcja jest bardzo przejrzysta. Składa się z sześciu części zawierających łącznie sześćdziesiąt zatytułowanych rozdziałów. Opowieści pacjentów przeplatają się z ich historią z czasów przed zamknięciem w Obrawalde/ Obrzycach, w którym notabene do chwili obecnej funkcjonuje szpital psychiatryczny. Dzięki temu czytelnik jest w stanie sobie wyobrazić ich wcześniejsze życie, całkiem normalne mimo choroby psychiatrycznej. 

Przeczytałam wiele smutnych historii z ostatnich chwil życia pacjentów na kartach powieści. Choć żadna historia pacjenta mną nie wstrząsnęła w taki sposób, by została ze mną na długo, na zawsze, jak to często bywa. W historii matki szukającej synka zabrakło mi konsekwencji. Jej próby odnalezienia dziecka traktowałam jak chwilowe zrywy. Wykonując efektywnie pracę z Erną postać wydawała mi się jakby niedokończona, nieprzemyślana do końca. Nie przekonała mnie jej historia. Tak samo ze zdziwieniem obserwowałam Ernę, która dość szybko przystosowała się do warunków stworzonych przez siostrę Annę Marię. Nieleczona lekami psychotropowymi radziła sobie nad wyraz dobrze. Obawiam się, że cel Autora polegający na odzwierciedleniu wiernie prawdziwej historii w wersji fabularyzowanej tak bardzo przysłonił kreowanie postaci, że ich opowieść wydaje mi się niewykończona, niekompletna. Możliwe, że umknęły mi istotne treści stąd taka opinia. Możliwe, że do tego stanu rzeczy przyczynił się monotonny i mozolny styl narracji. Mimo, że Autor podjął bardzo ważny temat i niechlubny w historii Rzeszy to nie wzbudził we mnie zbytnich emocji.  Moim zdaniem w książce dominuje przedstawiana w podobny sposób groza ludzkiego cierpienia i bestialstwa, z którą zetknęli się niewinni cierpiący. Brakowało mi rozwinięcia perspektywy pacjentów, ich życia przed, próby walki w trakcie czy rozwoju choroby w sytuacji braku wymaganych leków. Nie będąc psychiatrą zakładam, że nieleczone choroby psychiczne narastają, gdy pacjent nie może kontynuować leczenia. Tego mi właśnie zabrakło w postaciach pacjentów wykreowanych w historii. Moim subiektywnym zdaniem konstrukcja książki i sposób przedstawienia treści pozwalał na skrócenie objętości stron minimum o jedną czwartą. Nie rozumiałam celu powielania opisów podobnych do siebie aktów okrucieństwa i przykładów fascynacji osobą dyrektora (w odniesieniu do Anny Marii) w nieskończoność. Motyw przełożonej Erny znudził mnie już w połowie. Rozwinięty rys psychiczny i socjologiczny konkretnych postaci byłby bardziej przeze mnie pożądany i dla mnie interesujący. 

Zachęcam Was jednak z pełną świadomością do przeczytania książki ze względu na jej wartość historyczną, w której obnażone zostały dawno zapomniane i niepowielane niestety fakty o ludzkiej zagładzie, która dała początek idei holokaustu. Przeczytajcie! I dajcie znać jaka jest Wasza opinia. 

Moja ocena: 5/10

Za możliwość przeczytania książki bardzo dziękuję WYDAWNICTWU ZWIERCIADŁO.

„Kurewny” Camila Sosa Villada

/ Słoneczna Strona Życia / Dodaj komentarz

KUREWNY

  • Autorka: CAMILA SOSA VILLADA

  • Wydawnictwo: WYDAWNICTWO FILTRY
  • Liczba stron: 224
  • Data premiery światowej: 1.03.2019
  • Data premiery w tym wydaniu: 27.03.2024

Wydawnictwo Filtry w swych publikacjach nie stroni od podejmowania trudnych tematów, które są tematem literatury pięknej, jak w książce „Robak” Jakuba Wiśniewskiego czy „Hotel ZNP” Izabeli Tadry. „Kurewny” Camili Sosy Villady to kolejna publikacja tego rodzaju. Powieść podejmująca dyskusję o transwestytyzmie, o transseksualizmie w argentyńskiej rzeczywistości. Proza kobieca o trudnej tematyce. Idealna lektura dla mnie, szukającej ostatnio poważniejszej literatury😏 z pięknym uzupełnieniem autorstwa Macieja Stroińskiego zatytułowanym „Dzikość serca”, z którego dowiedziałam się wielu faktów na temat samej autorki oraz warstwy ideologicznej, literackiej, która stała się podwaliną przeczytanej przeze mnie prozy. Z tego dodatku dowiedziałam się przykładowo, że Argentyna pod wieloma aspektami jest dużo bardziej otwarta i liberalna niż Polska, mimo, że jest krajem katolickim. Argentyński rząd zadbał, by w roku 2002 zalegalizowano związki partnerskie, a w 2010 małżeństwa jednopłciowe. W roku 2012 uchwalono ustawę o niezgodności płci, której istotą jest swoboda wyboru tożsamości, a w 2020 roku zliberalizowano prawo do aborcji. Więc oprócz samej powieści warto więc przeczytać, co w sprawie publikacji ma do powiedzenia sam Stroiński. 

„(…) Niech wbiją sobie do łbów, że trzeba cenić wywłoki. Kosztujemy drożej, niż im się wydaje w tych ich heterycznych móżdżkach.” – „Kurewny” Camila Sosa Villada.

Camila Sosa Villada w publikacji „Kurewny” dzieli się swoim osobistym doświadczeniem transpłciowości choć stroni od tego sformułowania, całkowicie skutecznie. Pokazuje znany jej świat osób żyjących na własnych zasadach. Wykreowane przez nią postaci są ekspresyjne, czasem wulgarne. A historia toczy się w argentyńskim mieście Córdoba, w którym to Parku Sarmienta pracują tytułowe kurewny borykające się z agresywnymi, niepogodzonymi ze swymi pragnieniami klientami; politykami, policjantami, biznesmenami, a także własnymi oczekiwaniami i trudnościami. 

„Ale przyjęcie pozycji kobiety wcale nie przynosi wytchnienia. „Wszystkie miałyśmy zostać królewnami”, mówi motto książki zaczerpnięte z Gabrieli Mistral – tymczasem sukienka nie wystarczy, by proza życia zamieniła się w poezję, a na człowieka spływały rewerencja i łagodność.” – „Kurewny” Camila Sosa Villada.

Słodko gorzkie przesłanie, z którym w stronę czytelnika wyrusza Camila Sosa Villada, argentyńska pisarka, aktorka teatralna i filmowa. „Urodzona w 1982 roku w Kordobie w Argentynie transpłciowa pisarka, aktorka, performerka. Początkowo zarabiała na życie jako pracownica seksualna, uliczna sprzedawczyni i pokojówka” (cyt. za:lubimyczytac.pl) . Jej bohaterka została zainspirowana zapewne jej osobą. Istnieje wiele punktów stycznych w jej biografii, doświadczeniach z przeszłości z główną bohaterką, która prezentowana jest w „Kurewnach” z pozycji narratora pierwszoosobowego. Aż chciałoby się powiedzieć, że to powieść autobiograficzna. Choć niektóre opisane w niej wydarzenia wydają się za mało realistyczne, by były prawdziwe, jak postać kobiety unikającej pełni księżyca czy głuchoniema Maria, która zaczęła obrastać w piórka…i to dosłownie😏. Skusicie się? 

Powieść jest debiutem pisarki, która już jako młody chłopiec Cristian odkryła w sobie upodobanie do przebierania się i homoseksualne skłonności. Zresztą ten moment autorka wyraźnie oznaczyła w powieści formułując niebinarne czasowniki w odniesieniu do głównej bohaterki jak; „pojęłom”, „zapytałom’, „modliłom” w momencie, gdy Cristian już wiedział, że nie czuje się chłopcem, ale jeszcze nie potrafił się wyraźnie zdefiniować. Było dla niego za wcześnie. Czytelnik śledzi życie Camili przez pryzmat jej życia rodzinnego, agresywnego i uzależnionego od alkoholu ojca, a także czasów szkolnych. 

„(…) Taki miałam wzór męskości – dzikie rozszalałe zwierzę, przeraźliwy upiór i koszmar na jawie – który skutecznie mnie zniechęcił do bycia mężczyzną. Jeśli tak wygląda „męstwo”, to ja podziękuję.” – „Kurewny” Camila Sosa Villada.

Pod kątem socjologicznym książka okazała się być dla mnie niezwykle wartościowa. 

„Gdybyście mogli zobaczyć, co wyprawiali ci ojcowie rodzin, niezmordowanie harujący na swoje dzieci i raszple. Gdybyście mogli usłyszeć, jak cicho pojękiwali, marząc na jawie…” – „Kurewny” Camila Sosa Villada.

Odwaga autorki dzielącej się trudnymi doświadczeniami z pracy prostytutki będąc transwestytą jest godna podziwu. Do tego jej osobiste wynurzenia o miłości, o chęci bycia w stałym związku, o posiadaniu kogoś zawsze obok siebie za wszelką cenę. 

„Na wszystko więc się zgadzałam jak ostatnia szmata, nawet gorzej – zdzira. Zakochana kurwa: nie ma nic obrzydliwszego. Tego rodzaju mezalians gorszył moje koleżanki i z ulicy i z uczelni.” – „Kurewny” Camila Sosa Villada.

Bohaterki, o których jest ta powieść nie budzą w otoczeniu pozytywnych emocji. W większości są niezrozumiałe, krzywdzone, ignorowane i wyśmiewane. I ten cały wachlarz uczuć jest bardzo realistycznie opisany w książce. „Wywłoki” bo tak o osobie one same mówią budzą strach, lęk, często obrzydzenie. W tym wszystkim spełniają pragnienia klientów, mężczyzn. Zaciekawiło mnie, że o żadnej kobiecie w roli klientki nie było w powieści mowy. Czyżby kobiety nie miały skłonności do uprawiania fizycznej miłości z transwestytami i to jeszcze za gotówkę? Z jednej strony ostracyzm publiczny, z drugiej powszechne korzystanie z ich usług, z ich dobrodziejstw, które oferują. Niesamowita nierówność i niesprawiedliwość. Społeczny dualizm, dewotym i dulszczyzna. Wszystkie te negatywne słowa ukazujące tendencję społeczeństwa do fasadowego życia rozpoczynają się na literę „d”🤨. 

Moja ocena: 8/10

Z książką zapoznałam się dzięki Wydawnictwu FILTRY.

„Córki czarnego munduru” Sylwia Trojanowska

/ Słoneczna Strona Życia / Dodaj komentarz

CÓRKI CZARNEGO MUNDURU

  • Autorka: SYLWIA TROJANOWSKA
  • Wydawnictwo: MARGINESY
  • Liczba stron: 304
  • Data premiery: 14.08.2024

Twórczość Sylwia Trojanowska – pisarka, jak wspomniałam w zapowiedzi jest już mi znana. Z nostalgią wspominam książki; „A gdyby tak„, „Sekrety i kłamstwa” oraz „Żona nazisty” wydawane nakładem Wydawnictwo Marginesy.  Z zainteresowaniem sięgnęłam więc do publikacji, która debiutowała 14 sierpnia 2024 pt. „Córki czarnego munduru”, która jest książką obyczajową z dość rozbudowaną warstwą historyczną. 

Lata trzydzieste XX wieku. Mło­dą In­grid From­m­ha­gen tonącą po traumatycznych przeżyciach na niemieckim szkolnym obozie ratuje starszy od niej o dwie dekady wdowiec Wil­helm Halterman, zapalony nazista.  

„– Na tym ostat­nim obo­zie… było ina­czej. Od sa­mego po­czątku.  (…) W na­szym po­koju każ­dej nocy byli chło­pacy. Cza­sami je­den z kil­koma po ko­lei, a cza­sami kilku po ko­lei z jedną. Po wszyst­kim dziew­czyny do rana le­żały z no­gami w gó­rze, „żeby dać dziecko Füh­re­rowi”, tak mó­wiły. Ja nie chcia­łam i dla­tego ostat­niej nocy zgo­to­wały mi pie­kło. Przy­wią­zały do łóżka, za­kne­blo­wały usta i zwo­łały wszyst­kich chłop­ców, któ­rzy wcze­śniej z nimi byli. I oni……(…)  – Głos In­grid się za­ła­mał.” – „Córki czarnego munduru” Sylwia Trojanowska.

In­grid usłyszała, że „(…) Każde dziecko Rze­szy jest cenne i nikt nie ma prawa rzec ci złego słowa.” Wil­helm Halterman stał się jej wybawcą licząc po trochę, że Füh­re­rowi da kolejnego niemieckiego żołnierza. Już niedługo w niemieckich Pyrzycach (niem. Py­ritz) zaczyna kwitnąć rodzinne życie Państwa Haltermanów. In­grid zaczyna się do niego przyzwyczajać u boku dużo starszego Wil­helma i córek – bliźniaczek Sofii i Charlotte. Córek, na które Wilhelm nie zareagował dość entuzjastycznie. 

„– Na co mo­jemu Füh­re­rowi baby? Męż­czyzn mu trzeba.
– Ależ pa­nie Hal­ter­man! Są zdrowe, a to naj­waż­niej­sze!
– Naj­waż­niej­sze? – prych­nął Hal­ter­man. – Po­wta­rzam! Dzie­wuch nie chcia­łem! Nie zga­dza­łem się na nie!” – „Córki czarnego munduru” Sylwia Trojanowska.

Wychowywana z poszanowaniem dla drugiego człowieka najpierw przez babcię Laurę, a po jej śmierci przez wujostwo, wcześnie osierocona nie potrafi pogodzić się tym, co dzieje się w Trzeciej Rzeszy. 

Bardzo podoba mi się okładka tej publikacji. Kolory idealnie pasują do podjętego tematu. Do tego czcionka; wyrazista w przepięknym stalowym kolorze. Oprócz okładki bardzo dobra jest również treść wewnątrz niej. Książka podzielona jest na zatytułowane części. Czytelnik porusza się po fabule również w retrospekcji. By czytelnik się nie pogubił Autorka oznaczyła przeszły plan czasowy jako: „wcześniej”. Dzięki temu miałam szansę poznać Ingrid na różnych etapach jej życia. W różnych momentach. Gdy dojrzewała, doświadczała też trudnych przeżyć, ale też cieszyła się. 

W opisie Wydawcy przeczytałam: „To nie jest opowieść o miłości, choć czuć ją między wierszami, lecz opowieść o zbrodniach, choć nie tak oczywistych, jak mogłoby się wydawać.” Zgadzam się z tą opinią. Sylwia Trojanowska zadbała, by pod płaszczykiem powieści obyczajowej przemycić głębokie, trudne treści oparte na historycznych przeżyciach wielu. Czytając byłam świadkiem wielu opisywanych okrucieństw. Bardzo podobał mi się pomysł pokazania kobiecej postaci o niemieckich korzeniach, niekoniecznie nazistki. Kobiety, która mimo wielu życiowych trudności odkrywa twórczość teatru, kina. Uwielbia sztukę i dostrzega oraz interpretuje emocje. Autorka wykreowała bardzo emocjonujące postaci; dobre, złe, niejednoznaczne, również pogubione w nazistowskiej Rzeszy. Wgłębiając się w ich losy niejednokrotnie odczuwałam smutek, rozdrażnienie, a czasem i niedowierzenie. To bardzo dobra powieść swego gatunku. Uczucia, niekoniecznie tylko pozytywne, są cechą charakterystycznymi obyczajowych powieści lub raczej powinnam napisać; powinny być. 

Jeśli lubicie książki obyczajowe to koniecznie przeczytajcie „Córki czarnego munduru” Sylwii Trojanowskiej, która zabierze Was w świat nazistowskich Niemiec z perspektywy Ingrid. Udanej lektury! 

Moja ocena: 8/10

We współpracy recenzenckiej z WYDAWNICTWEM MARGINESY.

„To nie ja” Karmele Jaio

/ Słoneczna Strona Życia / Dodaj komentarz

TO NIE JA

  • Autorka: KARMELE JAIO

  • Wydawnictwo: WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO.BO.WIEM
  • Seria: SERIA Z ŻURAWIEM
  • Liczba stron: 160
  • Data premiery :18.05.2023 

  • Data premiery światowej: 26.01.2022

Marka Bo.wiem należy do  Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ze strony https://bowiem.wuj.pl dowiedziałam się, że pod tą marką Wydawnictwo oferuje oprócz literatury pięknej, również literaturę faktu, popularnonaukową, historyczną i biografie. Oprócz mojej ukochanej „Serii z żurawiem” w jej zasobach znajduje się popularnonaukowa seria „ARCHEO”, seria „Mundus”, w której ukazują się najciekawsze zagraniczne tytuły literatury faktu, a także seria „Bona Vita”, w której Wydawca proponuje książki o „dobrym życiu” – „mądrym, świadomym i szczęśliwym”. Oprócz wymienionych w ofercie Wydawnictwa znajdują się także: „Seria Historiai”, „Seria ze Smakiem”, „Seria z Linią” i „Portrety/Oblicza”.  

Zbiór opowiadań „To nie ja” autorstwa baskijskiej pisarki Karmele Jaio to szósta publikacja z „Serii z żurawiem”, z którą się zapoznałam wiedziona fantastycznymi okładkami autorstwa Małgorzaty Flis👏👏👏. Poprzednie opinie dotyczą następujących książek: „Kwiat wiśni i czerwona fasola”, „Ona i jej kot”, „Kot, który spadł z nieba”, „A gdyby tak ze świata zniknęły koty?” oraz zaskakująca „Dziewczyna z konbini”. Jest więc co czytać. Przyznacie sami. 

„(…) Życie osoby, która pisze, skrada się po jej twórczości niczym jaszczurka pośród kamieni.” – „To nie ja” Karmele Jaio.

Całkiem możliwe, że czternaście historii zamkniętych w odrębnych opowiadaniach są utkane z fragmentów życia samej autorki. Możliwe i to faktycznie całkiem. Wszystkie treści przedstawione w tym zbiorze mają wspólny mianownik. Wszystkie są o kobietach w wieku ponad czterdziestu lat. Wszystkie też są o kobietach sukcesu z interesującymi zawodami, np. bibliotekarkami interesującymi się malarstwem, redaktorkami wydawniczymi, urzędniczkami w Ratuszu. Każda jest jednak inna. Niektóre są zamężne, inne wciąż są singielkami. Dla niektórych małżeństwo się prawie skończyło, dla innych jest jeszcze do odratowania. To taki kalejdoskop wrażeń i wydarzeń napisany przez kobietę, ale niekoniecznie tylko dla kobiet. 

Mnogość podjętych tematów zadziwia. Krótki zbiór zawiera krótkie opowiadania. Żadne z nich nie ma chyba więcej niż dziesięć stron. Niektóre treści zafascynowały mnie swoją świeżością i wrażliwością. Jak „Stokrotki między palcami”, „Szklarniowe truskawki” czy „Lustro”. Prawie popłakałam się czytając ostatnie opowiadanie „Ultradźwięki” niezwykle refleksyjną podróż w macierzyństwo. Niekoniecznie wywołane prawdziwymi bólami porodowymi. Rewelacyjnie autorka odzwierciedliła klimat opowieści kreśląc pasjonującą historię. Inne opowiadania nie wywołały aż takich emocji. Przebrnęłam przez nie bez głębszej refleksji. Potraktowałam je trochę jak relacje z życia konkretnej kobiety. Takie odczucia miałam w przypadku opowiadania „Reiki”. Niektóre były mi bliższe. Czytając o zachowaniu Raúla w utworze „Czarna ramoneska” miałam wrażenie, że dokładnie rozumiem, co chce przekazać czytelnikowi autorka. Zanurzając się w historię Cristiny z „Kwietniowego słońca” wiedziałam o jakich mechanizmach i potrzebach pisze autorka. Rozpoznawałam je, przypominałam sobie, że nie raz odczuwałam je tak samo. W ten sam sposób. Podobnie miałam zanurzając się w opowieść o Alazne i Ricardo, którzy po raz pierwszy spędzają wakacje bez dorastających nastoletnich córek w historii zatytułowanej „Vitoria – Ibiza – Benidorm”. Niezwykle podobał mi się sposób przedstawienia Margi, przyjaciółki ze studiów głównej bohaterki, do której małżeństwo jedzie w wakacyjne odwiedziny. Przyjaciółki, która po latach nie okazała się taka, jak została zapamiętana. I to chyba była myśl przewodnia tego uniwersum kobiet zawartego w opowiadaniach autorstwa Karmele Jaio. Ta zmiana, do której muszą przyzwyczaić się kobiety. Zmiana zewnętrzna, jak i wewnętrzna. W wielu kompozycjach pobrzmiewało echo chwil minionych, lat minionych i wrażeń, które już nigdy nie mają szansy być takie same. Choć Jaio stara się, by nie zostawić nas tylko z niesmakiem w ustach. Stara się nam pokazać, że możliwe są w przyszłości pewne zrywy podobne do tych z zamierzchłych czasów. Jakby chciała nas namówić, byśmy się przed nimi nie broniły, byśmy były na nie otwarte. Do tego mnogość przedstawionych kobiecych doświadczeń i społeczne wymagania względem płci są bardzo emocjonujące. To wszystko sprawia, że czytane opowiadania nie są nudne. Nie są szablonowe. Nie są nawet za bardzo do siebie podobne. Czytając tytuły zamieszczone na końcowym spisie treści nie miałam problemu przypomnieć sobie, o czym były konkretne fragmenty zbioru. A to zawsze dobrze świadczy o zbiorze opowiadań. 

Mimo, że publikacja jest przepiękna (podobnie jak poprzednie jest to wydanie ze skrzydełkami z przepiękną, optymistyczną okładką) nie obyło się bez błędów. Ot, zdarzają się i najlepszym. Ja z obowiązku muszę tu o nich wspomnieć. W opowiadaniu „Zapachy, które dochodzą z patia” na stronie trzydziestej trzeciej zdanie „- Nie będzie mniejnajwyżej pół godziny…” chyba raczej miało brzmieć
„-Nie będzie mnie najwyżej pół godziny…”. Na marginesie to bardzo dobre opowiadanie. O próbie wyzwolenia się z przeszłości. O tym, jak nasze wyobrażenia, nie zawsze idą w parze z rzeczywistością. O próbie bycia kimś innym, chociaż na pokaz. Na stronie siedemdziesiątej ósmej przy okazji czytania opowieści zatytułowanej „Stokrotki między palcami” o napięciu między mężatką, a jej sympatią z przeszłości, która pozytywnie wpływa na jej małżeństwo, zauważyłam, że córka brata Mikela została nazwana siostrzenicą. W zdaniu „– O, właśnie wraca – mówi Mikel, patrząc na swoją siostrzenicę, która idzie w waszym kierunku.” Przy czym córka brata w języku polskim występuje jako „bratanica” i raczej to sformułowanie powinna zastosować tłumaczka (źródło: https://sjp.pwn.pl). Siostrzenica to po prostu córka siostry (źródło: https://sjp.pwn.pl). W opowiadaniu „Kwietniowe słońce” umiejscowionym w czasie pandemii zabrakło literki „y” w wyrazie „wygląda” w zdaniu „(…) Tak naprawdę nie wiem, czy to, że wgląda na lesbijkę….”  na stronie sto dwudziestej drugiej. 

„- Nie wszystko jest kłamstwem. Jest też wielka prawda. Taka, że chociaż pępowina zostanie fizycznie odcięta, to i tak pozostanie, nigdy już nie zniknie. Zawsze trzymasz sznurek, który będzie cię prowadził do twoich dzieci.” – „To nie ja” Karmele Jaio.

Ja czuję połączona się taką literacką „pępowiną” z Serią z żurawiem😁. Do następnego razu więc! 

Moja ocena: 7/10

Zbiór opowiadań wydany został nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Bo.wiem.

„Dziewczyna z konbini” Sayaka Murata

/ Słoneczna Strona Życia / 1 Komentarz

DZIEWCZYNA Z KONBINI

  • Autorka: SAYAKA MURATA

  • Wydawnictwo: WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
  • Seria: SERIA Z ŻURAWIEM
  • Liczba stron: 142
  • Data premiery : 15.03.2019
  • Data premiery światowej: 27.02. 2016

Uwielbiam miniaturki literackie wydawane w ramach „Serii z żurawiem” przez  Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Z innymi publikacjami z tej serii zapoznacie się tu:  https://wuj.pl/serie-wydawnicze/seria-z-zurawiem. Mają w sobie tyle uczuć, tyle smaku, że nie jestem w stanie tego wyrazić słowami. Do tego te rewelacyjne okładki Małgorzaty Flis. Okładka z publikacji „Dziewczyna z konbini” jest na razie moją ulubioną👏. Koszt każdej zakupionej przeze mnie książki z tego cyklu jest niewspółmiernie niski do radości, którą sprawiło mi zapoznanie się z nią. Podobnie jest z publikacją „Dziewczyna z konbini” Sayaki Muraty, która w 2016 roku zdobyła tytuł kobiety roku japońskiego „Vogue’a”. Zresztą autorka jeszcze po sukcesie tej książki pracowała z konbini, z którego to zaczerpnęła inspirację dla samej publikacji. Książka sprzedała się w 1.5 milionach egzemplarzy w samej Japonii i została przetłumaczona na ponad 30 języków. 

Guglując dowiedziałam się, że konbini – czasami pisany jako „conbini” – „to japońska nazwa nadana wszechobecnym sklepom wielobranżowym w kraju. Te japońskie sklepy, bardziej niż większość innych krajów na świecie, są centrum codziennego życia, szczególnie w mieście”. Akcja powieści toczy się więc w takim miejscu. Ciekawi Was, co tam się mogło wydarzyć? 

„Wtedy po raz pierwszy udało mi się zostać częścią tego świata. „To moje urodziny”, pomyślałam. Tego dnia narodziłam się jako normalna część świata.” –„Dziewczyna z konbini” Sayaka Murata.

Keiko Furukura pracuje dorywczo w konbini przy stacji pracy. Zaczęła pracę w wieku osiemnastu lat na pierwszym roku studiów. I pracuje tak od lat osiemnastu. Mieszka w małym dwudziestometrowym mieszkaniu i nie rozumie, dlaczego dla swego otoczenia jej praca, brak męża, brak dzieci, brak jakikolwiek związków jest czymś dziwnym. Czymś niecodziennym. Ciągle zastanawia się jak być normalną, co zrobić, by za taką inni ją uważali. 

„Świat normalnych ludzi nie znosi odmienności. Obce elementy są po cichu likwidowane. Ci, którzy nie pasują zostają usunięci.” –„Dziewczyna z konbini” Sayaka Murata.

Główna bohaterka powieści „Dziewczyna z konbini” Sayaki Muraty to trzydziestosześcioletnia wyobcowana kobieta. Według mnie jej nienazwana choroba to autyzm. Nie pasuje do społeczeństwa. Mówi co myśli. Nie odczuwa wielu uczuć i emocji, które towarzyszą osobom z jej otoczenia; rodzicom, siostrze, współpracownikom czy koleżankom. I choć autorka wprowadza nas w świat Keiko opowiadając o jej wydarzeniach z przeszłości nie wiem, jak mogła skończyć studnia. Jej przeszłość kończy się w momencie, gdy na pierwszym roku studiów rozpoczyna pracę dorywczą w tym całodobowym sklepie wielobranżowym. A po niej następuje teraźniejszość po kolejnych osiemnastu latach. Czy tak dobrze wpasowała się w życie studenckie i tak dobrze naśladowała otoczenie, że ukończyła wyższą szkołę? Tego nie sposób mi było się dowiedzieć. 

To sarkastyczna opowieść o życiu w Japonii. O japońskim konformizmie napisana z przymrużeniem oka. Zdecydowanie zakwalifikowałabym ten utwór do tragikomedii, choć w momencie, gdy pojawia się Pan Shiraha w życiu Keiko bliżej utworowi do dramatu. Keiko tak naprawdę nie wie, jak wkomponować się w oczekiwania innych bez szkody dla siebie. I to w pewnym momencie ją niszczy. Dzień zaciera się jej z nocą, a wcześniej uznany porządek świata zaczyna się całkowicie burzyć pozostawiając ją bezbronną, nieszczęśliwą. 

Sayaka Murata stworzyła postać głównej bohaterki w sposób niekonwencjonalny, niejednorodny. Keiko nie jest nieszczęśliwa w moim rozumieniu. Ona nie wie, co traci żyjąc bez rodziny. Jej dysfunkcje uniemożliwiają jej rozpoznawanie tego, co mogłoby ją uczynić szczęśliwą. Idealnie Murata ukazała społeczeństwo obcujące z tego typu postacią. Siostrę szczęśliwą, że u Keiko ktoś nocuje. Koleżanki reagujące entuzjastycznie na taką wiadomość, jakby fakt istnienia mężczyzny sprawiał, że Keiko będzie jedną z nim. 

Dziwna książka, która wprowadziła we mnie w trakcie czytania trochę niepokoju. Inaczej wyobrażałam sobie świat konbini opisany w powieści. Inaczej wyobrażałam sobie dziewczynę, o której będzie ta historia. Sayaka Murata zdecydowanie przekroczyła te moje wyobrażenia kreśląc postać nietuzinkową, dla której konbini stało się sensem życia i która w pewnym momencie nie potrafiła inaczej już żyć. 

To powieść o zaszufladkowaniu, o japońskiej uczynności i korporacyjnych standardach. Powieść o byciu tą inną, tym innym w mocno konformistycznym świecie. To ciekawa opowieść dla żądnych dobrej literatury z dalekich zakątków świata. Możliwe, że przeze mnie niezrozumiana do końca. 

Moja ocena: 7/10

Książkę wydało Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Bo.wiem.

„A gdyby tak ze świata zniknęły koty?” Genki Kawamura

/ Słoneczna Strona Życia / 1 Komentarz

A GDYBY TAK ZE ŚWIATA ZNIKNĘŁY KOTY

  • Autor: GENKI KAWAMURA
  • Wydawnictwo: WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
  • Seria: SERIA Z ŻURAWIEM
  • Liczba stron: 155
  • Data premiery : 17.02.2021

  • Data premiery światowej: 30.08.2012

„A gdyby tak ze świata zniknęły koty?” autorstwa Genki Kawamury, japońskiego pisarza, scenarzysty i producenta filmowego, to czwarta książka wydana w ramach „Serii z żurawiem” przez  Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, którą przeczytałam i o której piszę na moim blogu czytelniczym. Przygodę z tą serią uważam za bardzo udaną. Wszystko to w ramach odkrywania na nowo prozy azjatyckiej, w tym japońskiej oraz poznawania nowego wydawnictwa😏. Wszystkie wcześniejsze przeczytane książki bardzo mi się podobały (poprzednie recenzje to: „Kwiat wiśni i czerwona fasola”, „Ona i jej kot” oraz „Kot, który spadł z nieba”). Podobały mi się również okładki zaprojektowane przez Małgorzatę Flis idealnie pasujące do treści, które się znajdują wewnątrz. Książki z tej serii są naprawdę pięknie wydane. Ze skrzydełkami, na których znajdziecie krótką notkę o autorze, o samej serii (tylne skrzydło), jak i opinie po wydaniach międzynarodowych (na przednim skrzydle). Kartki mają sporą gramaturę, przez co książka wydaje się pozornie bardziej pojemna niż wskazuje na to realna ilość stron. A czcionka jest idealnej wielkości i wyrazistości. Nawet mając sporą wadę wzroku, jak ja, czytelnik nie męczy się podczas czytania. 

„Koty to jednak nie byle co. Zwykle mają nas w nosie, ale gdy naprawdę cierpimy, trwają u naszego boku.” – „A gdyby tak ze świata zniknęły koty?” Genki Kawamura.

A gdyby zabrakło kotów na świecie? Gdyby ze świata nagle zniknęły telefony? Co by się stało, gdyby zniknęły filmy, kino? Jak ludzie żyliby, gdyby zniknęły zegary? 

Na te i inne pytania musi odpowiedzieć sobie trzydziestoletni, samotny listonosz, który nagle dowiaduje się, że ma raka mózgu w czwartym stadium. Osierocony przez matkę cztery lata wcześniej. Opiekujący się jej ukochanym kotem od tego czasu, zwanym Kapustkiem. Skłócony z ojcem, który według niego w niewłaściwy sposób przeżył chorobę i śmierć swej żony. Odwiedzany przez swego doppelgängera, który proponuje mu dodatkowe dni, jeśli tylko z życia zostaną usunięte pewne rzeczy. 

„(…) Jak się nad tym głębiej zastanowić każda rzecz na naszym świecie mogła równie dobrze nie istnieć i nie zrobiłoby to wielkiej różnicy. Może nawet i sami ludzie zaliczali się do tej kategorii…” – „A gdyby tak ze świata zniknęły koty?” Genki Kawamura.

Narracja głównego bohatera zmierza właśnie w tym kierunku. Myśli płyną wolno jak rzeka. Główny bohater po śmiertelnej diagnozie zastanawia się nad swoim życiem. Stara się je podsumować. Stara się nadać mu sens. Rozważa, co z w życiu miało jakąś wartość lub mogłoby mieć w przyszłości. Bez czego człowiek mógłby się obyć. 

„Komórki w zaledwie dwadzieścia lat od powstania przejęły kontrolę nad ludzkością. Gadżet, którego równie dobrze mogłoby nie być, stał się niezbędny i niezastąpiony. Wynajdując telefon komórkowy, człowiek wynalazł także niepokój powodowany przez brak telefony.” – „A gdyby tak ze świata zniknęły koty?” Genki Kawamura.

Ja należę jeszcze do pokolenia pamiętającego świat bez telefonu komórkowego, co nie uchroniło mnie przed stresem, gdy smartfona zapomnę ze sobą wychodząc z domu. Znacie te uczucie? 

Genki Kawamura zaprasza czytelnika do dyskusji. Co jest ważne, co zbędne w naszym współczesnym życiu. Za czym się uganiać i czego żałować. Podważa istnienie wielu oczywistych przedmiotów, które kiedyś człowiek wynalazł i bez których życie wydaje się niemożliwe, jak na przykład zegarki. Zaprasza nas do medytacji nad sensem produktów, którymi się otaczamy kwestionując ich zasadność. Jednocześnie autor zwraca uwagę na ważne sprawy. Na rodzinę. Na zwierzęta, które są dla człowieka nierzadko pocieszeniem i wytchnieniem. Na relacje, też te przeszłe, w stronę których warto się jeszcze raz zwrócić. 

„Rodzina nie jest stałym tworem, który istnieje sam z siebie. Potrzeba działania, by trwała i funkcjonowała, należy o nią dbać. (…) Myśleliśmy, że relacja podtrzyma się sama, że nie musimy nic robić – i przez to, zanim nawet zdaliśmy sobie z tego sprawę, doszliśmy do punktu, z którego nie dało się wrócić.” – „A gdyby tak ze świata zniknęły koty?” Genki Kawamura.

To powieść o żałobie. W piękny sposób Kawamura ukazał tęsknotę dorosłego syna za matką, za tym, co dla niego znaczyła i z czym mu się kojarzyła. Ze wzruszeniem czytałam przykładowo scenę, w której z Kapustkiem przegląda stare zdjęcia z różnych scen wspólnego życia. To opowieść także o niezrozumieniu i utraconej relacji z ojcem, który zwykle wyobcowany, mniej jawnie okazywał uczucia, a tym samym postawił przed bohaterem most, którego on nie był w stanie pokonać. A także to nostalgiczna książka o sensie życia i pojednaniu, na które nigdy nie jest za późno. 

Historia toczy się powoli, mimo, że ubrana jest w tydzień życia głównego bohatera. Nie wiem, nawet jak ma na imię. Jest znane tylko imię tytułowego kota. Bohater jest również narratorem. Opowiada czytelnikowi swoją historie w relacji pierwszoosobowej. Kreśli swój punkt widzenia, ale też obdarza nas spostrzeżeniami, które zmieniają jego tok myślenia. W pewien sposób szybko dojrzewa w przeciągu tych siedmiu dni. Każdy dzień ujęty jest w osobnym rozdziale powieści, od poniedziałku do niedzieli. Każdy rozdział zawiera również podtytuł. Ostatni „Żegnaj, świecie” kończy się słowami; 

„Naparłem na pedały i ruszyłem w dół zbocza. Szybko nabierałem prędkości. Cel był coraz bliżej.” – „A gdyby tak ze świata zniknęły koty?” Genki Kawamura.

Genki Kawamura pozostawił mnie w osłupieniu po przeczytaniu ostatniego zdania. Zaszczepił w mej głowie pytania: Czy dojechał do celu? Czy zdążył? Czy spotkał się z ojcem? Co mu powiedział? Co z Kapustkiem? Itd. Jakby chciał mi pokazać, że to nie zakończenie jest ważne, a wydarzenia, która do niego doprowadziły. Ciekawe zakończenie przyznać muszę. 

Ze zdziwieniem czytałam wspomnienia różnych filmów, które jako producentowi filmowemu autorowi są pewnie bardzo dobrze znane. Zaciekawił mnie również powołany w książce tytuł książki sprzed wielu lat, który na swoje czasy był nowatorskim sposobem narracji pt. „Jestem kotem” autorstwa Sōseki Natsume (1867 – 1916). Inna publikacja tego autora „Miniatury na wiosenne dni” została wydana przez Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, natomiast książkę „Jestem kotem” pisaną z perspektywy tego zwierzęcia wydaną po raz pierwszy w Japonii w roku 1906 nie znalazłam w zasobach tego wydawnictwa. Mam nadzieję, że Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego  wyda tę pozycję w nowej, pięknej oprawie. Ogromnie proza tego japońskiego pisarza, zmarłego w roku 1916 mnie zafrapowała. Został uznany przez jednego z najwybitniejszych japońskich prozaików, a jego wizerunek zdobił w latach od 1984 do 2004 roku tysiąc jenowy banknot.

A propos jenów, w trakcie czytania dowiedziałam się, że planowany pogrzeb, nagrobek, urna itd. głównego bohatera wyniósłby, bo półtora miliona jenów. Według kursu z dnia 4 września 2020 roku byłaby to kwota 53 tyś zł. Ciekawe czy pogrzeb został przez autora opisany w bardzo wysokim standardzie, czy niekoniecznie. Patrząc na odzwierciedloną w walucie polskiej kwocie naszła mnie myśl, że nie stać mnie na planowanie i opłacanie swego pogrzebu i pochówku. Warto żyć wiecznie😉. Tylko że mnie żaden mój własny doppelgänger jeszcze nie odwiedził. 

Zerknijcie na tę kolejną pozycję z zasobów „Serii z żurawiem”. Jest to powieść niebanalna, choć nostalgiczna. Z odpowiednią dozą magii i oniryzmu. Zwracająca naszą uwagę na życie i to, co się na nie składa. Idealna, spokojna rozrywka. Udanej lektury! 

Moja ocena: 8/10

Książka wydana została nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Bo.wiem.

„Ostatnie stadium” Nina Lykke

/ Słoneczna Strona Życia / Dodaj komentarz

OSTATNIE STADIUM

  • Autorka: NINA LYKKE

  • Wydawnictwo: WYDAWNICTWO PAUZA
  • Liczba stron: 304
  • Data premiery światowej: 24.10.2019r. 

  • Data premiery : 2.06.2021r. 

Wydawnictwo Pauza według informacji na oficjalnej stronie FB „rozpoczęło działalność w 2017 roku. W ofercie Pauzy znajdują się powieści i opowiadania uznanych pisarzy zagranicznych z różnych stron świata oraz literatura faktu. Pauzę prowadzi właścicielka i wydawczyni Anita Musioł.”. Miło mi poznać się z tym Wydawnictwem chociażby przez pryzmat publikacji z 2 czerwca 2021 roku Niny Lykke pt. „Ostatnie stadium”. 

Wydawałoby się, że poznałam już większość wydawnictw działających na polskim rynku. A tu co rusz jakaś niespodzianka. „Ostatnie stadium” będzie pierwszą książką wydaną przez Wydawnictwo Pauza, o której przeczytacie na moim blogu czytelniczym. Mam tylko nadzieję, że nie ostatnią😁. Ja z publikacją zapoznałam się przy użyciu pożyczonego czytnika polskiej marki InkBook Polska, na którym czytałam elektroniczne wydania z księgarni Legimi. Cóż ja teraz zrobię, gdy czytnik wrócił do właścicielki? 

„Człowiek ledwie wyjdzie z jednej rodziny, a już buduje drugą, do złudzenia przypominającą tę, którą opuścił. Wszyscy mają robić wszystko i wszystko dostawać, mieć przed sobą wiele możliwości wyboru i wciąż kierować się impulsami. Nie wystarczy wyjść z jednego związku i wejść w drugi, nie, bo w tym nowym związku też mają być rodowe srebra, monogramy, suknie ślubne…” – „Ostatnie stadium” Nina Lykke.

Takie rozważania snuje Elin w dziewiętnastu rozdziałach, lekarka rodzinna, która wskutek romansu z Bjørnem, z którym spotkała się po trzydziestu latach, skończyła swoje wieloletnie małżeństwo z Akselem. Popijająca wieczorami wino z kuli ze złotą rybką. Osamotniona. Nie uczestnicząca w sportowych pasjach swego męża i jego częstych wyjazdach. Pozostawiona w domu z mężem po wyprowadzce dorosłych córek, Idy i Silje. Szukała uwagi, zaistnienia, jakiś widoków na przyszłość poza domem w Zaciszu. Czy znalazła? 

„(…) mam już dość bycia dyrygentką, szefową kuchni, księgową i event plannerką w życiu swoim i Aksela, bycia pieprzoną lokomotywą, podczas gdy on jedzie w ostatnim wagonie jako przysypiający pasażer.” – „Ostatnie stadium” Nina Lykke.

„Ostatnie stadium” Niny Lykke to stadium nad rozpadem małżeństwa. Autorka umiejętnie literacko obrazuje wszystkie fazy, wszystkie stadia, w tym to ostatnie, które pcha ponad pięćdziesięcioletnią Elin teoretycznie tkwiącą w szczęśliwym małżeństwie w ramiona byłego ukochanego. Lykke obnaża brak wzajemnego zainteresowania małżonków względem siebie. Brak wspólnych pasji, spędzania wolnego czasu. Autorka pokazuje, jak życie obok prowadzi wprost do rozpadu małżeństwa. Co ją wyróżnia od innych tego typu narracji to to, że robi to w bardzo wyrafinowany sposób. Narracja prowadzona z perspektywy Elin, bo to ona jest narratorką, jest wyważona. Elin wyraża się bardzo rzeczowo, konkretnie. Tłumacząc siebie, próbując dociec przyczyn swego zachowania robi to z iście diagnostycznie. Aż dochodzi do wniosku, że… 

„(…) Jednak prawdziwym powodem kontynuacji tej znajomości było to, że jak zwykle wplątałam się w coś, czego po prostu nie umiałam zakończyć.” – „Ostatnie stadium” Nina Lykke.

Podoba mi się język, którym Lykke karmi czytelnika. Doceniam jej ton, jego tempo. Uważam, że główna bohaterka jest idealną narratorką. Świadoma swoich deficytów. Obnażająca swoje wady, częściej niż zalety. Bardzo realnie autorka przedstawiła ją w roli córki matki chorej na demencję, która praktycznie wychowywana była sama, jako późne dziecko, owoc romansu z żonatym mężczyzną. Lykke świetnie pokazała mentalność norweską w stosunku rodziny ojca Elin, w tym żony i trójki dzieci, do nieślubnego dziecka, owocu jego niewierności. Dla mnie jako Polki tkwiącej w innej mentalności te konsekwentne wieloletnie wizyty okazały się dużym zaskoczeniem. Z zaciekawieniem czytałam fragmenty je opisujące. Podobnie jak sama relacja z matką Elin, skoncentrowaną na sobie ginekolożką, która urodziła własne dziecko w trakcie szpitalnego dyżuru, powierzyła je pod opiekę pielęgniarek, a wychodząc z pracy prawie o nim zapomniała. Świetny moment dający podłoże do dalszych dywagacji i rozważań na temat egocentrycznego rodzica, który powinien być ciepły i dostępny dla dziecka. Powinien… 

Dużą wartością książki jest właśnie ta norweska rzeczywistość, ta poprawność polityczna, to umiłowanie zgody społecznej i pozwalania, by obywatele otrzymywali to, co im się należy. Bardzo dobrze autorka poruszyła temat taniej siły roboczej odwołując się do osoby sprzątaczki – Polki. Elin chciała dobrze, a wyszło…. Tak samo dobrze zobrazowała relacje sąsiedzkie w dzielnicy Zacisze oraz relacje towarzyskie, które w Norwegii rządzą się swoimi prawami i są całkowicie różne od polskich. To co zbudowane szybko może runąć. Jedynie prawdziwa wydawała mi się Gro. 

Narracja bohaterki przeplatana jest opisem jej dni w pracy. I to jest też jasny punkt powieści. Narratorka pacjentów, współpracowników nazywa określeniami je identyfikującymi jak; Pani Kaktusowa, Grubas, Komik, Buntownik, Pan z hemoroidami itd. Dzięki opisom tych krótkich scenek wizyt lekarskich czytelnik poznaje poglądy dominujące w norweskim społeczeństwie często jako przeciwwagę do osobistych poglądów samej Elin. Zbędna wydawała mi się postać Tore, z którym Elin „rozmawiała”. Uważam, że bez tej postaci książka kompletnie nie straciłaby na swej wyjątkowości. 

To nie jest książka o romansie. To bardziej książka o pewnej kobiecie pokazana na tle norweskiej mentalności, norweskich norm i norweskich zachowań w społeczeństwie. Bardzo intersująca pozycja, którą czytałam z zaciekawieniem, aż do samego końca. Obraz ponad pięćdziesięcioletniej kobiety. Teoretycznie współczesnej kobiety sukcesu. To głębokie jej stadium, co czyni książkę wartą przeczytania publikacją z gatunku literatury pięknej. 

Mam nadzieję, że się skusicie. 

Moja ocena: 7/10

„Ostatnie stadium” opublikowało WYDAWNICTWO PAUZA.