„Kameliowy Sklep Papierniczy” Ito Ogawa

KAMELIOWY SKLEP PAPIERNICZY

  • Autorka: ITO OGAWA

  • Wydawnictwo: TAJFUNY
  • Liczba stron: 248
  • Data premiery : 9.08.2023r.

  • Data premiery światowej: 21.04.2016r.

Kameliowy Sklep Papierniczy” Ito Ogawy, japońskiej pisarki to książka idealna na czas, gdy mój mózg potrzebował odpoczynku. To kolejna publikacja prozy azjatyckiej do której sięgnęłam w trakcie tegorocznego urlopu w ramach moich prywatnych planów czytelniczych. Książkę wydało Wydawnictwo Tajfuny, z którym nie mam doświadczeń we współpracy recenzenckiej, ale które – jak widzę na jego oficjalnej stronie – wydaje książki i w oryginale, i dwujęzyczne. Ci, co uczą się japońskiego mogą czytać więc „Kameliowy Sklep Papierniczy” w języku pisarki. 

W jesieni jest coś, co sprawia, że ludzie chcą wysyłać listy.” – Kameliowy Sklep Papierniczy” Ito Ogawa. 

Hatoko Amemiya, zwana Poppo wraca po śmierci swej babci do rodzinnego miasta Kamakury. Przejmuje prowadzenie Kameliowego Sklepu Papierniczego, który oprócz dobrej jakości przyborów papierniczych świadczy usługi pisania listów. Autorka opowiada historię jego klientów, a także wprowadza czytelnika w zawiły świat epistolografii. 

Słowa zostają w sercu. Raz przeczytanego listu nie da się już wymazać z pamięci.” – Kameliowy Sklep Papierniczy” Ito Ogawa. 

Nie wiem skąd pomysł zrodził się w autorce na napisanie tej książki. Z pozycji emocji to bardzo ciepła opowieść o młodej dziewczynie, która po pobycie za granicą wraca do rodzinnych stron. Poppo boryka się z trudną historią sieroctwa, relacji z babcią, która wolała jak do niej dziewczyna zwracała się „mistrzyni”, a także „ciepłą, ale nienadmiernie poufałą relację” ze starszą sąsiadką Barbarą. Zresztą Barbara jest jasnym punktem powieści. Niezwykle atrakcyjna, żwawa, ciągle pędząca w stronę słońca, chwytająca przysłowiowy wiatr w żagle. Zarówno codzienność Poppo jak i jej życie prywatne ma wiele czytelnikowi do zaoferowania. Szczególnie w końcówce książki, gdy Poppo poznaje pięcioletnią QP. W sferze edukacyjnej to bardzo wartościowa pozycja pod kątem historii, japońskiej tradycji pisania listów, kaligrafii. Autorka zasypuje czytelnika takimi ciekawostkami jak; 

(…) Do siódmego lipca trwa okres wysyłania kartek z okazji pory deszczowej, do ósmego sierpnia – letnich pozdrowień, potem z kolei wysyła się kartki z okazji końca lata” – Kameliowy Sklep Papierniczy” Ito Ogawa. 

Aby wyrazić żałobę, używa się jaśniejszego tuszu niż zazwyczaj. Ma to sugerować, że został on rozcieńczony łzami, które spłynęły na kamień pisarski.” – Kameliowy Sklep Papierniczy” Ito Ogawa. 

„(…) Sądziłam kiedyś, że szklane pióra powstały w Europie, ale ku mojego zaskoczeniu okazało się, że to japoński wynalazek. Wymyślił je produkujący dzwoneczki rzemieślnik Sadajirô Sasaki w 35 roku epoki Meji, czyli w roku 1902…(…) Szklane pióra miały na stalówce osiem drobnych rowków, w które wpadał atrament…” – Kameliowy Sklep Papierniczy” Ito Ogawa. 

Różne skomplikowane reguły obowiązujące w epistolografii dotyczą przede wszystkim początku i końca listów…” – Kameliowy Sklep Papierniczy” Ito Ogawa. 

„Istotą listu, który miał zerwać kontakt stanowił papier – najlepszy byłby wytrzymały, którego nie da się łatwo porwać (…) Wszystkie wymagania spełniał pergamin. Jest on wytwarzany z rozciągniętej skóry zwierzęcej i bardzo różni się od papieru z włókien roślinnych. Jego japońska nazwa sugeruje, że musi być zrobiony ze skóry owczej, jednak przy produkcji używa się również skór kóz, świni, jeleni i innych zwierząt…(…) Do pisania na pergaminie używa się atramentu galasowego. Galas, który jest naroślą na roślinach, miesza się z żelazem, konserwuje z użyciem czerwonego wina lub octu i w ten sposób uzyskuje się ten średniowieczny atrament. Na koniec dodaje się gumy arabskiej, dzięki czemu substancja staje się lepka…” – Kameliowy Sklep Papierniczy” Ito Ogawa. 

Nie nużyły mnie jednak te wiadomości z praktyki i historii epistolografii, w żadnym stopniu. Czytałam zasady z zapartym tchem kontemplując różnorodność, specyfikę i złożoność tego dawno zapomnianego na świecie zawodu. 

Okazało się, że Peppo nie była zatrudniana tylko do górnolotnych listów, tak jak w przypadku przesłania wyrazów współczucia w imieniu Pani Calpis. Dla mości hrabiego Peppo musiała odmówić pożyczki. Dla Pani Anonimowej powiadomienie o zerwanej relacji do jej najbliższej przyjaciółki.  Bez względu na treść do każdego zlecenia Peppo podchodziła z takim samym zaangażowaniem i przygotowaniem. Ta atencja i skupianie się na konkretnej czynności przez główną bohaterkę zachwyciło mnie w tej lekturze. 

Piękna, niespieszna opowieść o Peppo piszącej listy, którą babcia od małego uczyła trudnej sztuki kaligrafii. Książka o relacjach głęboko ukrytych pod azjatyckim dystansem i szacunkiem do drugiego człowieka. Pozycja napisana z wdziękiem. Autorka posiada umiejętność pisania o trudnych sprawach w sposób delikatny, wysublimowany. Przez co spędziłam z książką naprawdę przyjemne chwile.

Szczerze polecam!!! 

Moja ocena: 8/10

Wydawcą książki jest Wydawnictwo Tajfuny, a opinię o niej przeczytaliście dzięki mej Przyjaciółce, która użyczyła mi czytnik marki InkBook Polska.

„Pralnia Serc Marigold” Jungeun Yun

PRALNIA SERC MARIGOLD

  • Autorka: JUNGEUN YUN
  • Wydawnictwo: MOVA

  • Liczba stron: 272
  • Data premiery : 19.06.2024r.

  • Data premiery światowej: 6.03.2023r. 

Wydawnictwo Mova „należy do Grupy Wydawnictwo Kobiece pochodzącej z Podlasia, której wielokulturowość i język stały się inspiracją do nazwy Mova: w regionalnej podlaskiej gwarze mowa oznacza właśnie język – niezbędny do mówienia o tym, co ważne” (źródło: O nas). Obserwując kierunek, w którym podąża firma wydaje mi się, że interesuje ją ambitna literatura piękna. W jej zasobach można znaleźć prozę azjatycką i hiszpańskojęzyczną, która tłumaczona jest z oryginalnych języków. Wyszukując po hasztagach: #movaazjatycka, #movapiekna czy #movamroczna można zapoznać się z szeroką, a co ważniejsze ciekawą ofertą Wydawnictwa🙂.

Na stronie angielskiego Wydawcy www.penguin.co.uk przeczytałam natomiast, że „Jungeun Yun jest autorką ponad dziesięciu książek, w tym Live the Way You Want; Even If I Don’t Know How to Be an Adult i To Travel or To Love. Yun wierzy, że pisanie to autorefleksja, dokładne badanie emocji; pisanie to łączenie. Yun prowadzi podcast The Path of Books z Jungeun Yun. Jej debiutancka powieść Marigold Mind Laundry znalazła się w pierwszej piątce bestsellera w Korei i ma zostać wydana na całym świecie. Jungeun Yun mieszka w Korei.” Przed Wydawnictwem Mova sporo więc jeszcze wydań tej autorki. „Pralnia Serc Marigold”, która debiutowała na polskim rynku w połowie czerwca br. to pierwsza według portalu Lubimy Czytać książka Jungeun Yun. Ciekawe, czy pojawią się następne. Ja na szczęście dzięki pożyczonemu e-czytnikowi od mej Przyjaciółki marki InkBook Polska mogłam zanurzyć się w kolejną powieść oniryczną i to napisaną przez Azjatkę. Zapraszam Was do przeczytania recenzji na temat książki zatytułowanej „Pralnia Serc Marigold”. 

W miasteczku, „(…) gdzie nie zaskakuje to, że zaraz po wiośnie nadchodzi jesień.” Młoda Ji-eun zostaje pozbawiona rodziców, którzy informują ją, że posiada wyjątkowe moce. Moce usuwania plan z ludzkich serc. Dzięki temu przez wieki będzie mogła pomóc wielu potrzebującym. Dziewczyna nie rozumie swego przeznaczenia. Po latach szukania w różnych rzeczywistościach utraconej rodziny osiada w Marigold, gdzie wykupuje stary budynek, w której kiedyś mieściła się Pralnia serc Marigold. Zaczyna prowadzi działalność na nowo. Działalność nadzwyczajną. Działalność zmieniającą życie jej klientów. 

Trochę zawiodłam się na tej publikacji. Po udanej serii japońskiego autora przeczytanej jednym tchem „Zanim wystygnie kawa” liczyłam na podobne emocje. Faktycznie widzę trochę podobieństw. Tą krótką książeczkę cechuje powściągliwość w emocjach, właściwa dla prozy azjatyckiej. W relacjach międzyludzkich dominuje skromność i wzajemny szacunek. Klienci są jednak mniej spektakularni niż ci opisani w cyklu „Zanim wystygnie kawa” lub książce autorstwa Sanakai Hiiragi pt. „Fotograf utraconych wspomnień”. Pierwszy klient Jae-ha niespełniony twórca filmowy mający za sobą trudne, samotne dzieciństwo. Chwilami drażnił mnie swym podejściem do życia. Żałuję też, że koreańska autorka Jungeun Yun nie wykorzystała potencjału, który nasunął mi się z jego przyjaciółką Yeon-hui. Opowieść o instagramowej celebrytce Eun-byeol wydała mi się sztampowa. W sposobie przedstawienia tak mistycznej opowieści ponad czasami, ponad różnymi rzeczywistościami postać tej intragramowej celebrytki wydała mi się mało realna. W Pralni serc Marigold nie ma telefonów, nie ma mediów, oprócz radia. Nie ma ekspresów. Herbata parzona jest w starodawnym stylu. A tu nawiązanie do współczesnych mediów, w których ludzie sprzedają swoje życie, swoje wykreowane medialnie zafałszowane postaci. Podobała mi się natomiast historia o kurierze Yeong-hui mężczyźnie nazwanym kobiecym koreańskim imieniem. Człowieku, który znalazł szczęście w prostej pracy odrzucając potencjalny sukces u boku wybitnej rodziny. Mężczyźnie, który w młodości był terroryzowany przez czas. Wzruszyłam się również przy opowieści o matce Jae-ha, która była dopełnieniem jego opowieści. 

W książce mnóstwo jest złotych myśli. Praktycznie strona po stronie odnotowywałam ciekawe cytaty. 

(…) Choćby się zdawało, że ciemność trwać będzie wiecznie, w końcu i tak zawsze wschodzi słońce. Czy tym, co człowiek bez żadnego wysiłku dostaje od życia, nie jest właśnie możliwość witania kolejnych dni?’. – Pralnia Serc Marigold” Jungeun Yun. 

„Czasem wybycie się bolesnych wspomnień pozwoli człowiekowi ruszyć dalej, choć zdarza się, że mimo bólu dostarczają one siły, dzięki której ludzie potrafią przezwyciężyć niedolę i wrócić do życia. Niekiedy smutek staje się siłą napędową do dalszej walki.” – Pralnia Serc Marigold” Jungeun Yun.

„(…) Nie ma życia pozbawionego trudności. Po prostu trzeba jakoś je przezwyciężyć, kiedy już się pojawią. Ucieczka czy znalezienie rozwiązania nie są równoznaczne z ich pokonaniem. Trzeba wytrzymać do końca, nie odwracając wzroku.” – Pralnia Serc Marigold” Jungeun Yun.

„Czasem życie zdaje się o wiele trudniejsze niż śmierć.” – Pralnia Serc Marigold” Jungeun Yun.

„(…) dzisiaj jest najbardziej wyjątkowym prezentem, jaki dostaje człowiek. Nieważne, ile byśmy żałowali, wczoraj już przeminęło, a jutro, które nie nadeszło, wciąż pozostaje odległą przyszłością. Dlatego musimy żyć dniem obecnym. To właśnie on jest magicznym darem, który każdy z nas otrzymał po równo.” – Pralnia Serc Marigold” Jungeun Yun.

Zakończenie nie zaskakuje. Zaskoczył mnie natomiast maleńki błąd na samym początku. Czytając na czytniku marki InkBook na stronie 8 zauważyłam pewną nieścisłość. 

– Cóż, to…miasteczko pełna wspaniałych mocy.” – Pralnia Serc Marigold” Jungeun Yun.

Intuicyjnie czuję, że zdanie miało raczej brzmieć; (…) miasteczko pełne wspaniałych mocy. Ot taki błąd stylistyczny. Czasem się dziwię, że zwrócę na tak niewielką nieścisłość uwagę. 

To trochę jak w tej książce. Wielu bohaterów zwraca uwagę na drobne sprawy. Niektóre zdominowały całe ich życie. Tak mocno, że kolejne dni stały się udręczeniem. Wydaje mi się, że Jungeun Yun na fali innych podobnych w stylu książek napisała „Pralnię Serc Marigold”. Mnie kompletnie nie przekonała. Postać Ji-eun w wielu momentach wydawała mi się obcesowa. Jej wątek zlewał mi się w jedną całość. Irytowała mnie postać starszej kobiety, sąsiadki Ji-eun prowadzącej bar „Nasze przysmaki”. Kojarzyła mi się ze starą, wiejską babą. Nie umiłowaną w karmieniu innych restauratorką, ciepłą, troszczącą się. Jest to jednak publikacja w stylu prozy koreańskiej, prozy azjatyckiej. W pewien sposób fascynująca, bo tak bardzo różna od europejskich ekspresyjnych publikacji, w których nie ma miejsca na zatrzymanie się, na kontemplowanie drugiego człowieka w relacji. Bohaterowie w „Pralni Serc Marigold” nie błyszczą, nie chwalą się. Bohaterowie żyją w swój specyficzny sposób.  

Moja ocena: 6/10

Książkę wydało WYDAWNICTWO MOVA.

„Fotograf utraconych wspomnień” Sanaka Hiiragi

FOTOGRAF UTRACONYCH WSPOMNIEŃ

  • Autorka: SANAKA HIIRAGI

  • Wydawnictwo: GRUPA WYDAWNICZA RELACJA
  • Liczba stron: 176
  • Data premiery : 26.10.2023r. 
  • Data premiery światowej: 6.02.2019r. 

Bardzo lubię czytać japońskich pisarzy. Przeczytałam wiele książek autorstwa Kazuo Ishiguro urodzonego w Wielkiej Brytanii Japończyka. Niektóre z nich znajdują się na mej bibliotecznej półce. Cenię sobie więc Wydawnictwo Relacja, które nie ustaje po sukcesie książek serii od Toshikazu Kawaguchi („Zanim wystygnie kawa”, „Zanim wystygnie kawa. Opowieści z kawiarni”, „Zanim wyblakną wspomnienia”) w publikacjach japońskich autorów. Dzięki temu możemy zapoznać się z całkowicie inną perspektywą literatury pięknej. Możemy zaczytywać się w relacje międzyludzkie oparte na prawdziwym szacunku mimo czasem ogromnej różnorodności, a także całkowicie inne spojrzenie na otaczający nas świat. 

Z chęcią więc sięgnęłam do krótkiej książki autorstwa Sanaki Hiiragi pt. „Fotograf utraconych wspomnień”, która debiutowała na polskim rynku w ubiegłym roku. Jeśli podobała Wam się seria „Zanim wystygnie kawa” to i z tą publikacją warto byście się zapoznali. 

To zbiór trzech opowiadań, których początek jest zawsze taki sami. Do zakładu fotograficznego Pana Hirasaki przychodzi żwawym krokiem kurier Yama, który przynosi przesyłkę. To niezwykła paczka, w której znajduje się historia kolejnego klienta Pana Hirasaki, a także zbiór zdjęć z jego życia. Pan Hirasaki nie jest zwykłym fotografem. Jak sam o sobie mówi; 

Jestem tylko przewodnikiem. Staram się ograniczyć do minimum szok, jakiego ludzie tu doznają, bo często zdarza się, że słyszą nagle: „Pan lub pani już nie żyje.” Zaczynają płakać, popadają w przygnębienie, a nawet przerażenie.” -„Fotograf utraconych wspomnień” Sanaka Hiiragi.

By uspokoić specjalnych klientów wszystko w studiu fotograficznym wydaje się doczesne. Aparaty fotograficzne, klisze, wyposażenie, a nawet proces wywoływania zdjęć. Musicie wiedzieć, że jeśli klient chce wybrać spośród wszystkich zdjęć takie, które już jest bardzo zniszczone, może z Panem Hirasaki je odtworzyć. Ale tylko jedno i tylko jeden raz. Wszystko po to, by ułożony ze zdjęć kalejdoskop pokazywał wybrane przez niego momenty z życia. Jedno zdjęcie na jeden rok życia. 

To bardzo piękna niespieszna opowieść o życiu, o różnych formach śmierci, o pojmowaniu szczęścia inaczej. Narracja jest niespieszna, lecz bardzo nasycona głębokimi emocjami i umiłowaniem życia, a także drugiego człowieka. Każda z historii jest inna. Wszystkie dotyczą jednak człowieczeństwa w bardzo piękny, wyjątkowy sposób. To literatura piękna w pełnym tego słowa znaczeniu. Krótka książeczka, z którą refleksyjnie spędziłam 1,5 godziny mego życia. 

Nie wolno kłamać. Sprawne mechanizmy nie kłamią.”- Fotograf utraconych wspomnień” Sanaka Hiiragi.

Tak twierdził Szczur z historii „Szczur i fotografia bohatera”, który był mistrzem naprawiania zepsutych produktów. Nie dał rady naprawić jednak czterdziestosiedmioletniego członka Yakuzy Pana Shoheia Waniguchiego, który zginął dźgnięty kataną i dlatego paczka przyniesiona z jego zdjęciami przez Yumę była oznaczona czerwoną naklejką. Waniguchiego twierdzącego, że „(…) Jak się zrobi dobry uczynek, to i niebo się rozpogadza, i papieros smakuje wybornie.”. To była niesamowita opowieść o czynieniu dobra pośród zbrodni. O tym, że nawet Szczur potrafi znaleźć swoje miejsce w życiu wykonując to co kocha, to co potrafi najlepiej. Specyficzna historia, która moim zdaniem wybrzmiała wybornie i mogę ją zaliczyć do ulubionych z wszystkich trzech. 

Pozostałe dwie opowiastki wcale nie są gorsze. Z nostalgią czytałam o Hatsue Yagi, ponad dziewięćdziesięcioletniej kobiecie, która sporo zdjęć musiała wybrać do swego ostatecznego życiowego kalejdoskopu, by przypomnieć sobie ważne, przyjemne i czasem trudne doświadczenia życiowe. Przeglądając z nią zdjęcia przyglądałam się jej życiu, które było poświęceniem na rzecz dzieci wychowanych w autobusie. To historia zawarta w opowiadaniu „Staruszka i fotografia autobusu”. Za to w „Mitsuru i ostatnia fotografia” możemy prześledzić najszczęśliwszy dzień z życia dziecka, małej Mitsuru Yamada i to dzień, który spędziła z Panem Hirasaki. Sam zresztą bohater ma wiele do zaoferowania, nie tylko jego goście. To człowiek ciągle szukający swojej historii i swej przeszłości. Czekający, aż ktoś go rozpozna. A dlaczego, to klucz odnajdziecie w ostatniej opowieści publikacji „Fotograf utraconych wspomnień” Sanaki Hiiragi.

Szczerze zachęcam Was do zapoznania się z tą książką zawierającą bardzo kontemplacyjne opowieści napisane w zwyczajny, oczywisty sposób. Nie wiem jak zrobiła to autorka, by tak głębokie przemyślenia zawrzeć w tak prostych słowach, w tak prostych zdaniach. Nie wiem. Wiem natomiast, że literatura piękna nie musi być długa i skomplikowana. Literatura piękna może być piękna w swej prostocie. 

Miłej lektury! 

Moja ocena: 8/10

Książkę wydała Grupa Wydawnicza Relacja.

„Zanim wyblakną wspomnienia” Toshikazu Kawaguchi

ZANIM WYBLAKNĄ WSPOMNIENIA

  • Autor: TOSHIKAZU KAWAGUCHI
  • Seria: ZANIM WYSTYGNIE KAWA (tom 3)
  • Wydawnictwo: GRUPA WYDAWNICZA RELACJA
  • Liczba stron: 320
  • Data premiery w tym wydaniu: 26.10.2023r. 

  • Data 1. wydania polskiego: 1.09.2022r. 

  • Data premiery światowej: 1.09. 2018r. 

Niestety na czwartą część cyklu „Zanim wystygnie kawa” ☕️ pt. „Zanim się pożegnamy” muszę jeszcze sporo poczekać. Premiera nakładem Wydawnictwo Relacja planowana jest dopiero na 23 października br. Starałam się szukać w zasobach Internetu poprzedniego wydania książki do kupienia, ale niestety nieskutecznie (światowa premiera w j. angielskim odbyła się w dniu 14.11.2023r.). Wszyscy proponują przedsprzedaż🙂. Przeczytałam z satysfakcją za to trzeci tom serii, pt. „Zanim wyblakną wspomnienia”, który światową premierę miał w 2018 roku. U nas opublikowany w tym wydaniu był 26 października 2023. A do przeczytania opinii o dwóch poprzednich tomach cyklu zapraszam Was pod następujące linki: „Zanim wystygnie kawa” oraz „Zanim wystygnie kawa. Opowieści z kawiarni” . Co ciekawe angielski wydawca autora zapowiada na dzień 5.11.2024r. nowe wydanie piątego tomu serii pt. „Before We Forget Kindness” (tytuł oryginalny: „コーヒーが冷めないうちに” #5 wydany przez japońskiego wydawcę Sunmark w dniu 20 września 2021r., premierę światową w angielskim tłumaczeniu po raz pierwszy miał 5 lipca 2022r). Zerknijcie na okładkę, która jest zielona link) Na polskim rynku możliwe, że pojawi się w przyszłym roku. Na to wygląda, że z tym dramatopisarzem, reżyserem teatralnym i pisarzem nie rozstanę się szybko. Przede mną bowiem co najmniej kolejne 2 części serii😉. 

Toshikazu Kawaguchi przeniósł akcję kolejnego tomu cyklu „Zanim wystygnie kawa” do innego miasta, do innej kawiarni. To nie w „Funiculi Funicula” w Tokio dzieją się magiczne rzeczy. To do małej kawiarni o wdzięcznej nazwie „Donna Donna” z rekreacyjnej miejscowości Hakodate zabrał nas autor, który opisał kolejne opowieści gości odwiedzających inną czasoprzestrzeń w historiach tak naprawdę o śmierci. I to nie śmierci bliskich klientów kawiarni, ale także jego pracowników. 

(…) przeżyć samotnie to praktycznie to samo, co umrzeć samotnie, prawda?” -­ Zanim wyblakną wspomnienia” Toshikazu Kawaguchi.

Głównym tematem historii zawartych w części zatytułowanej „Zanim wyblakną wspomnienia” jest śmierć i samotność, którą wywołuje. Motyw śmierci jest przewodni w każdej z czterech historii; w „Córce”, „Komiku”, „Siostrze” i „Młodym mężczyźnie” i mimo, że dotyczy różnych relacji to każda z nich jest niezwykle przejmująca. Autor nawiązuje do opowieści opisanych w pierwszym tomie, gdy w tokijskiej kawiarni „Funiculi Funicula” współprowadząca ją Kea przeniosła się w czasie, by zobaczyć w przyszłości są córkę Miki, której jej nie dane było poznać. Kawaguchi umiejętnie nawiązuje do tej historii umiejscawiając jej męża, Nagare po latach w tym właśnie czasie w kawiarni jego siostry w Hakodate, która wyjechała do Stanów Zjednoczonych w ważnej sprawie. I mimo, że w każdej historii jest dużo smutku autor przekonuje czytelnika, że: 

(…) nie możemy pozwolić, by czyjaś śmierć stała się źródłem naszego smutku. Powód jest prosty: jeśli pozwolimy na to, by każda śmierć wywołała smutek, będzie to oznaczało, że narodziny człowieka prowadzą do smutku. Ale prawda jest odwrotna. Narodziny człowieka zawsze są źródłem szczęścia.” -­ Zanim wyblakną wspomnienia” Toshikazu Kawaguchi.

Na początku książki, podobnie jak w drugim tomie zatytułowanym „Zanim wystygnie kawa. Opowieści z kawiarni” Toshikazu Kawaguchi prezentuje mapę relacji między bohaterami. Dzięki temu możemy w każdym momencie wrócić do bohaterów, wokół których dzieje się opisana w książce fabuła. Kawaguchi nie pozwala bowiem o nich zapomnieć. Odrębna historia nie zabrania wspominać o postaciach w niej opisanych. Komicy: Gen Todoroki z żoną Setsuko Yoshioka oraz z współtworzącym duet Kohtą Hayashida pojawiali się kilkukrotnie. To samo osierocona w dzieciństwie Yayoi Seto i jej rodzice Miyuki i Kalichi Seto, a także siostry Reiko i Yukika Nunokawa rozdzielone zbyt wcześnie. Występująca w poprzednich częściach postać Kazu Tokity również znajduje się na mapie relacji, dzięki temu mogłam łatwo wracać do początku i przypominać sobie z kim Kazu jest w jakiej relacji. Mi ten zabieg pomógł bardzo, szczególnie, że imiona i nazwiska japońskich bohaterów były dla mnie trudne do rozgraniczenia.

To specyficzna narracja japońskiego twórcy. Taka ponadczasowa, refleksyjna. Tę pozaczasowość odczułam bardzo, gdy w historii zatytułowanej „Córka” dowiedziałam się, że dzieje się w roku dwa tysiące trzydziestym, czyli za sześć lat. Sposób prowadzenia narracji, tempo, styl, opisana sceneria wydawały mi się o wiele starsze, umiejscowione w przeszłości. Nie ma w historiach zawartych w książce zbytniej technologii, nie ma agresywnego języka czy jakiegokolwiek nawiązania do mediów. Nie wiem czy to wynik braku umiejętności umiejscowienia tak głębokiej fabuły w dzisiejszych czasach, czy faktycznie w japońskich kawiarniach (wbrew tego co oglądam w mediach) ludzie ze sobą rozmawiają skupiając się na sobie i swojej historii zamiast wgapiać się w telefony komórkowe. 

Doceniam wtrącenie autora w formie gry córki Kazu w „Sto pytań” z bywalcami i pracownikami kawiarni. Pytania, mimo, że sztampowe okazały się świetną bazą do głębszego zastanowienia się nad tym, co myśmy zrobili w danej sytuacji. Podobał mi się również motyw młodego studenta dorabiającego w kawiarni Reijego i jego przyjaciółki z dzieciństwa Nanako. Choć totalnie motyw z jego ambicjami stand up’owymi mnie nie przekonał. Nie wiem jakim cudem tak przedstawiony niezabawnie młody mężczyzna, mógłby osiągnąć w tej materii sukces. Możliwe, że o tym co działo się w „Donna Donna”, a tym momentem, gdy zdobył Grand Prix japońskiego konkursu komediowego dowiemy się w kolejnych częściach cyklu. Chociażby w czwartej zatytułowanej „Zanim się pożegnamy”, której wydanie Wydawnictwo Relacja zapowiedziało na 23 października br. 

Moja ocena: 7/10

Książka zagościła na polskich półkach księgarskich dzięki Grupie Wydawniczej RELACJA. 

„Zanim wystygnie kawa” Toshikazu Kawaguchi

ZANIM WYSTYGNIE KAWA

  • Autor: TOSHIKAZU KAWAGUCHI
  • Seria: ZANIM WYSTYGNIE KAWA (tom 1)

  • Wydawnictwo: GRUPA WYDAWNICZA RELACJA

  • Liczba stron: 219
  • Data premiery w tym wydaniu: 13.07.2022r. 
  • Data 1. wydania polskiego: 19.09.2019r. 

  • Data premiery światowej: 6.12.2015r. 

Zanim wystygnie kawa” Toshikazu Kawaguchi to książka, która pojawiła się na Legimi w katalogu Nowości. Tak się stało dlatego, że Legimi powitało na początku lipca br. Wydawnictwo Relacja w abonamencie. Dzięki temu i ja mogłam skorzystać zaczytując się w pozycji, która mimo, że wydana w Polsce po raz pierwszy w 2019 roku frapowała mnie tak mocno, że zapragnęłam ją przeczytać😁 i bynajmniej nie w ramach współpracy z Wydawcą, ale całkowicie z własnej nieprzymuszonej woli. Ta krótka książeczka nie bez powodu stała się książką roku 2022 na portalu Lubimy czytać. Pozwólcie podzielić się z Wami na jej temat moją opinią. 

– gdybyś mógł cofnąć się w czasie, z kim chciałbyś się spotkać?” – ☕️„Zanim wystygnie kawa” Toshikazu Kawaguchi.

Nie bez powodu autor zadaje to pytanie czytelnikowi na samym początku. Książka jest zbiorem czterech opowiadań z morałem, które opieraj się na koncepcji funkcjonowania w bocznej uliczce w Tokio klimatycznej kawiarni, która od ponad stu lat podaje starannie parzoną według swojego przepisu kawę. Kawę, której nie sposób znaleźć w innym miejscu. Kawę, która umożliwia czterem klientom podróży w czasie w czasie której wszystko może się zdarzyć. Wszystko to pod pewnymi warunkami. Jednym z nich jest powrót, który musi nastąpić zanim kawa wystygnie. 

Dobre książki nie muszą mieć pięknego wydania. Nie muszą być zdobione fantazyjną obwolutą czy zdobionymi kartkami. Nie muszą być nawet długie. Dobre książki po prostu takie są. Pozostawiają po sobie coś, o czym będziemy pamiętać długo. Dobrą, a raczej bardzo dobrą książką jest „Zanim wystygnie kawa” Toshikazu Kawaguchi, która tak naprawdę zapoczątkowała pewną serię. W zapowiedziach Wydawcy przeczytałam, że czwarty tom cyklu pt. „Zanim się pożegnamy” premierę będzie mieć 23 października br. To cieszy, gdy kontynuowane są wartościowe pozycje. 

W kawiarni nie ma klimatyzacji. Lokal został otwarty w tysiąc osiemset siedemdziesiątym czwartym rok, zatem ponad sto czterdzieści lat temu. W tamtych czasach ludzie wciąż używali lampek oliwnych. (…) jej wnętrze praktycznie się nie zmieniło od samego początku.” – Zanim wystygnie kawa” Toshikazu Kawaguchi.

„(…) Oświetlenie zapewniało teraz jedynie sześć przysłoniętych abażurami lamp wiszących oraz jeden kinkiet przy wejściu. Wnętrze kawiarni stale miało barwę sepii. Bez zegarka nie dało się tu odróżnić dnia od nocy. W kawiarni wisiały trzy duże, zabytkowe zegary ścienne. Jednak wskazówki każdego z nich pokazywały inną godzinę….” –Zanim wystygnie kawa” Toshikazu Kawaguchi. 

W takiej kawiarni o nazwie Funiculi Funicula dzieje się akcja czterech krótkich historii. W każdej z nich, ktoś inny chce usiąść na tym krześle, by przenieść się w czasie. I to nie tylko klienci, którzy znają miejską legendę o tych podróżach, ale również personel. 

W opowieści zatytułowanej „Kochankowie” poznajemy młodą atrakcyjną Fumiko, która potrzebowała przenieść się w czasie, by powiedzieć ukochanemu Goro Katada tego, czego nie zdołała w realnym życiu. W tej narracji zachwyciła mnie postać kobiety w białej sukience czytającej książkę. To dodatkowo interesujący wątek książki. A także samo opisanie relacji pary. Autor wprowadził czytelnika w szerszy kontekst. Mi najbardziej podobało się opowiadanie „Mąż i żona”. Kawaguchi z uczuciem i niezwykłą estymą odwzorował problem Alzheimera w małżeństwie Fusagi. Sama postać Pana Fusagi od początku mnie frapowała. Była dramatyczna w tym swoim oczekiwaniu, aż to miejsce się zwolni, by mógł przysiąść i dać coś swojej żonie z przeszłości, czego nie zrobił wcześniej. Żonie, o której nie pamiętał. Wzruszyłam się ogromnie. Zapłakałam. Podobnie jak w historii „Siostry” i „Matka i dziecko”. W tych nowelach podjęto znowu inny rodzaj relacji, siostrzanej i matczynej. Obie głęboko wstrząsające, silnie emocjonujące. Refleksje Hirai o swym zachowaniu w stosunku do młodszej siostry skłoniły mnie do myślenia o rodzeństwie. O tym jak często patrzymy na własne „ja” nie potrafią dostrzec w naszym rodzeństwie przyjaciela zakładając, że chce tylko nam utrudnić życie, uzmysłowić, ile mamy deficytów i wyszarpać przestrzeń dla siebie. Jakbyśmy w stosunku do rodzeństwa nie mogli wzbudzić w sobie wzajemnego szacunku opartym na zrozumieniu naszej różnorodności, nawet skrajnej, tak jak potrafimy w stosunku do przyjaciół. I na sam koniec pragnienie Kei, współwłaścicieli kawiarni, chorej na serce, która z miłości do nienarodzonego dziecka decyduje się mimo zagrożeń je urodzić. Jej spotkani z Miki wstrząsnęło mną do głębi. Matka. To matka.  

Klimat książki jest bardzo przyjemny. Uwielbiam takie małe kawiarenki w podziemiach, na uboczu. Ta jest wyjątkowa, gdyż przepełniona magią, tajemnicami i charakterystycznymi bohaterami. Dowiedziałam się, że powstała adaptacja książki pt. „Café Funiculi Funicula” („Kohi ga Samenai Uchi ni”) w 2018r. Ciekawe jak twórcy odwzorowali urok tego miejsca i specyfikę postaci.

To literatura piękna, choć język jest zwięzły, mało kwiecisty, jak to w azjatyckich powieściach. Zdecydowanie polecam dla głębszej refleksji, dla chwili przemyślenia o relacjach, o bliskich wokół nas na różnych płaszczyznach. 

Moja ocena: 9/10

Książkę wydała Grupa Wydawnicza Relacja. 

Daphne du Maurier „Niespokojny duch” 

NIESPOKOJNY DUCH

  • Autorka: DAPHNE DU MAURIER
  • Wydawnictwo: ALBATROS
  • Seria: SERIA BUTIKOWA
  • Liczba stron: 448
  • Data premiery w tym wydaniu: 15.05.2024r. 
  • Rok pierwszego wydania polskiego: 05.05.1994r.

  • Rok premiery światowej: 1931r.

Niespokojny duch” od @WydawnictwoAlbatros to siódma publikacja du Maurier, którą przeczytałam i to wszystkie w mojej ukochanej serii butikowej. Opinie na temat poprzednich publikacji znajdziecie tu: „Ptaki i inne opowiadania” „Rebeka”, „Moja kuzynka Rachela”, „Oberża na pustkowiu” „Kozioł ofiarny” oraz  Generał i panna

Ci wszyscy ludzie kochający się nawzajem i zarazem niezdolni do całkowitego zrozumienia, do miłości doskonałej. Odchodzili, umierali, kłócili się albo tracili się nawzajem. Gdzieś coś poszło nie tak i nosili w sobie samotność…” – Daphne du Maurier „Niespokojny duch” . 

Tak wielokrotnie myślała Jennifer Coombe na początku XX wieku. Prawnuczka Janet Coombe z Plyn, urodzonej w kwietniu 1811r., zmarłej we wrześniu 1863r i Thomasa Coombe, urodzonego w grudniu 1805r., a zmarłego 1882r. Córka „Christophera Coomba (syna Josepha i Susan Collins Coombe’ów”, który z „odwagą oddał życie nocą 5 kwietnia 1912 roku, w wieku 46 lat i swej matki, Berthy, która kilkanaście lat po śmierci męża poślubiła wytwornego dżentelmana Pana Hortona. Jennifer z domu Coombe po mężu Stevens, której losy opisała Daphne du Maurier na przestrzeni jej całego życia, aż do roku 1930 roku. A wcześniej opisała losy Janet Thomasa Coombe’ów od początku, aż do końca. Aż po dzieci i wnuki. Losy właścicieli Domu z Bluszczem w przepięknej Kornwalii i okolicznej stoczni, która dawała pracę wielu mieszkańcom. Losy kilku rodzin, kochających się i skłóconych, wspierających się i na zmianę niszczących się wzajemnie. Losy kilkudziesięciu członków rodziny, którzy się odzyskiwali i na zmianę tracili. 

A wszystko zaczęło się od literackiego, fikcyjnego portretu Janet. 

Jakby miała dwa oblicza: jedno należące do zadowolonej żony i matki, która z zaciekawieniem wysłuchiwała planów męża i jego bezustannych deklaracji dotyczących rozwoju firmy; śmiała się z paplaniny synka; z autentyczną przyjemnością odwiedzała rodziców i sąsiadki, okazując nieudawaną radość z uroczych chwil codziennego życia. I drugie – nieskrępowane, triumfujące – które spowite mgłą i ukryte przed światem, stawało na palcach na szczycie wzgórza i wyciągało się ku słońcu, by skąpać się w jego zniewalającym blasku.” – Daphne du Maurier „Niespokojny duch”. 

Janet, która żałowała, że nie urodziła się mężczyzną. Dla której „(…) płeć wydawała się niczym żelazne pęta, krępujące jak opięta wokół kostek ciasna halka.” To na przestrzeni tego jak Janet dojrzewała, jak wypełniała różne role, funkcje w rodzinie i w społeczeństwie mogłam poznać tło sagi rodzinnej, którą opowiedziała du Maurier, od roku 1830, gdy młoda Janet zmienia swój stan cywilny i zostaje żoną Thomasa. 

Powieść składa się z czterech części. Każda z części zawiera kilkanaście rozdziałów (12, 13). Napisana jest bardzo poetyckim językiem. I fabuła, i przedstawione w niej treści i styl, a także tempo jest właściwe dla okresu, w którym du Maurier ją pisała. Choć muszę przyznać, że zaskoczyła mnie tempem. Na końcu książki przeczytałam, że autorka tworzyła ją od października 1929 do stycznia 1930. To naprawdę krótko dla ówczesnych czasów, gdy pisarzowi nie pomagali liczni redaktorzy, a i sama technika pisania była znacznie mniej efektywna niż aktualnie. Najwidoczniej historia układała się w umyśle i sercu autorki na długo przed tym, zanim została przelana na papier, że wystarczyło raptem cztery miesiące by kilkusetstronicowa saga powstała. 

Autorka wiernie oddała specyfikę czasów, w których fabuła została umiejscowiona. We współczesnych Jennifer czasach pobrzmiewa echo feminizmu. Sama Jenny nie potrafi się pogodzić, jak traktuje ją matka i babka. Jak jej nic nie wolno. 

Nic mi nie wiadomo o żadnej swobodzie – odparła. – Jedyna różnica polega na tym, że mogę jeździć sama metrem i autobusami, a matka nie mogła. Pod pozostałymi względami wiodę bardzo podobne życie.” – Daphne du Maurier „Niespokojny duch”. 

Przyznam, że feministyczny rys osobowościowy Jennifer nie do końca mnie przekonywał. Miałam poczucie czytając, że kompletnie nie pasuje do światopoglądów, historii, opowieści, zwad, przeszłości opisywanych przez Daphne du Maurier. Został – w mojej opinii – jakby wkomponowany na siłę, jakby oczekiwania współczesnych sobie czytelniczek właśnie takie były. Sama warstwa społeczno – obyczajowa była dla mnie dość ciężka. Za dużo konfliktów, za dużo bohaterów, za dużo zdrad i komplikowanych – jakby na siłę – historii. Trudno było mi się skupić momentami na myśli przewodniej. Czytając miałam wrażenie, że autorka bardzo pragnie pokazać szerszy kontekst rodzinny, który był tak różny od siebie w poszczególnych fragmentach, że śmiało posłużyłby za kanwę do innych, ciekawszych, krótszych historii. 

Dla mnie najsłabsza chyba dotychczas przeczytana proza Daphne du Maurier. Na usprawiedliwienie z recenzenckiej odpowiedzialności muszę napisać, że to debiut literacki autorki. I zapewne w jej mniemaniu historia czterech pokoleń utkała w niewiele ponad czterysta stron powieści wydawała jej się całkiem dobrym pomysłem. 

Książka zdecydowanie dla fanów przydługich sag rodzinnych. 

Moja ocena: 6/10

Egzemplarz recenzencki otrzymałam od  Wydawnictwo Albatros, za co bardzo dziękuję.

„Zapomniane niedziele” Valérie Perrin

ZAPOMNIANE NIEDZIELE

  • Autorka: VALERIE PERRIN
  • Wydawnictwo: ALBATROS
  • Liczba stron: 384
  • Data premiery : 15.02.2024r. 
  • Data premiery światowej: 4.05.2015r. 

Cudowne lata” (recenzja na klik) powieść autorstwa Valérie Perrin bardzo mi się podobała. Ucieszyłam się więc, gdyWydawnictwo Albatros obdarowało mnie premierą z 15 lutego br. pt. „Zapomniane niedziele”.  Zwróćcie uwagę na wydanie. Piękna, intensywna okładka. Wyraźna czcionka. Takie wydanie musi mieścić w sobie coś cudownego. Czyż nie? 

„Nazywam się Justine Neige. Mam dwadzieścia jeden lat. Od trzech pracuję jako opiekunka w domu spokojnej starości Pod Hortensjami(…) Mam dwie pasje: muzykę i ludzi w starszym wieku. I prawie co trzecią sobotę tańczę w klubie Raj, trzydzieści kilometrów od Hortensji. (…) Bardzo lubię mojego brata Jules’a (tak naprawdę to kuzyn) i dziadków, rodziców mojego zmarłego ojca. Jules jest jedyną młodą osobą, z którą miałam do czynienia w dzieciństwie w domu rodzinnym. Dzielę swoje życie na trzy części: w ciągu dnia opiekuję się starymi ludźmi, w nocy poprawiam ich opowieści, które naprędce zapisałam, a w soboty wybieram się na tańce, jakoś uzupełnić zapasy beztroski utraconej w 1996 roku z powodu ludzi w średnim wieku, czyli rodziców, moich i Jules’a, którzy wpadli na straszny pomysł, by w niedzielny poranek zginąć razem w wypadku samochodowym.” – „Zapomniane niedziele” Valérie Perrin.

I to historia Justine Neige napisana w bardzo delikatny, nostalgiczny sposób. Kolejna, piękna wydana pozycja od Albatrosa, która zachwyca nie tylko wydaniem, lecz przede wszystkim treścią. Valérie Perrin przedstawiła czytelnikowi główną bohaterkę w bardzo bezpośredni sposób. To ona jest narratorką. Dzięki czemu poznajemy nie tylko to, co ją ukształtowało, lecz także to, o czym myśli, co przeżywa i nad czym się zastanawia. Książka podzielona jest na ponumerowany rozdziały. Naprzemiennie czytelnik śledzi życie Justine i jej perypetie oraz zanurza się w historię Hélène i Luciena, która zaczęła się w 1924 roku. Tak naprawdę to parę nawzajem przenikających się opowieści, która pozostawiły mnie w stanie silnych emocji wybrzmiewających jeszcze po zamknięciu tylnej obwoluty. O dziwo, można to osiągnąć bez zbędnych kwiecistych epitetów i tęczowych metafor. Zwyczajne słowa, proste zdania. Styl Valérie Perrin cechuje się właśnie prostotą, która jest wystarczająca, by osiągnąć pozytywny odźwięk. Autorka po raz kolejny udowodniła, że prostota w pisaniu ma ogromną moc.

Bardzo podobał mi się pomysł na połączenie historii dwudziestojednolatki z prawie stuletnią pensjonariuszką domu opieki. To złączenie losów mogło tylko przysporzyć tylko dodatkowych korzyści. Przyznaję, że sama główna bohaterka jest pełna sprzeczności, nierówna. W dialogach bardzo ostra, temperamentna, ripostująca momentami. W opisach bardzo refleksyjna, mająca głębokie życie wewnętrzne, delikatna w swej naturze, o której dzięki jej bezpośredniej relacji możemy się sporo dowiedzieć. Tak samo jak o relacjach. Tak samo jak o życiu w różnych jego odcieniach. Tak samo jak o trudnej historii. 

Jeśli lubicie literaturę piękną to sięgnijcie koniecznie po „Zapomniane niedziele” Valérie Perrin, które przeniosą Was w interesujący świat pełnego napięć, tajemnic oraz zdesperowanych ludzi ciągle szukających siebie.

Moja ocena 8/10

Recenzja powstała dzięki Wydawnictwu Albatros.

„Wielki krąg” Maggie Shipstead

WIELKI KRĄG

  • Autorka: MAGGIE SHIPSTEAD 
  • Wydawnictwo: ZNAK
  • Liczba stron: 768
  • Data premiery: 22.03.2023r. 
  • Data premiery światowej: 4.05.2021r.

Maggie Shipstead laureatka nagrody Bookera napisała przepiękną powieść zainspirowaną życiem Jean Batten, lotniczki z Nowej Zelandii. Podobno wpadła na pomysł książki zatytułowanej „Wielki krąg” po tym, jak zobaczyła jej posąg na lotnisku w Auckland. Powieść została wydana w twardej oprawie przez Wydawnictwo Znak. Ze względu na ilość stron do jej czytania potrzebowałam trochę czasu. Jak się dowiedziałam Shipstead potrzebowała też sporo lat, by książka ujrzała światło dzienne w 2021 roku. Jej napisanie zajęło autorce siedem lat, począwszy od 2014 roku. Co ciekawe, w tym okresie prowadziła badania nad wczesnym lotnictwem, zwłaszcza lotniczkami i podróżowaniu do wielu miejsc opisanych w książce. Dzięki temu w powieści znajdują się liczne odwołania do historycznych faktów. Dwukrotnie odwiedziła również Antarktydę, a Arktykę aż pięć razy.  Spędziła również dwa miesiące mieszkając w Missoula w stanie Montana chcąc wykreować realność w swym dziele oraz odwzorować podróż przez dolinę z 1927 przez Travel Air 6000 (źródło: Wikipedia). Zapoznałam się z tymi wszystkimi faktami szukając informacji na temat okoliczności powstania książki, która jest cudownie napisanym przykładem literatury pięknej.

(…) Tak naprawdę uporanie się raz na zawsze z uciążliwą przeszłością jest niemożliwe. I dlatego ciągle do tego dążymy.” -„Wielki krąg” Maggie Shipstead. 

Powieść składa się z dwóch równoległych narracji o dwóch fikcyjnych kobietach Marian i Hadley. 

Historia Marian Graves rozpoczyna się od 1909 roku, gdy Shipstead wprowadza czytelnika w trudną opowieść o jej matce. Jej wczesnych latach, w których była ulubienicą ojca serwującego jej przyjemności i sierotą pozostawioną przez matkę, która popełniła samobójstwo.  Annabel spotyka Addisona Gravesa kapitana statku. Wkrótce zostaje jego żoną i rodzi bliźnięta: Marian i Jamiego, którzy zostają ocaleni przez swego ojca z katastrofy statku Josephinie Eterna w styczniu 1914. Z katastrofy, za którą Addison poniósł konsekwencje w wyniku osadzenia w więzieniu za nieetyczne zachowanie. W tym czasie bliźniętami opiekował się ich wujek Wallace w surowych warunkach Missouli w stanie Montana. Historia Marian chronologicznie toczy się do 1950 roku. 

Druga opowieść jest o aktorce XXI wieku, Hadley Baxter, która zostaje obsadzona w roli Marian do filmu o jej ostatnim locie. Hadley to sierota wychowywana przez wujka, której rodzice zginęli w katastrofie lotniczej. Jej historia pokazana jest z perspektywy osiągnięć w branży filmowej i porażek, niepowodzenia w życiu prywatnym, a także samotności po śmierci rodziców, z którą pomaga uporać się jej, uczenie się o życiu Marian, odkrywanie jej sekretów, przeglądanie pamiątek. 

Narracja Hadley jest opowiedziana w pierwszej osobie, podczas gdy sekcje Marian są opowiedziane w trzeciej osobie. Książka podzielona jest na rozdziały, dotyczące Marian mają również tytuły. W przypadku współczesnej osi czasu autorka oznaczyła je kolejnymi numerami, jakby dniami zdjęciowymi ( od „Jeden” do „Dwudziestu dwóch”). Obie narracje osadzone są w podtytułach w konkretnym czasie i miejscu, np. Los Angeles. Grudzień 2014, „Josephina Eterna” Glasgow, Szkocja, Kwiecień 1909. Losy obu kobiet się ze sobą splatają, przeplatają w nieregularnych odstępach czasu. Trudno było mi momentami wpaść w konkretny styl, przypomnieć sobie wcześniejsze motywy. Wątki ułożone są w dużej mierze w porządku chronologicznym. Na wstępie dwa krótkie fragmenty pełnią rolę wprowadzenia do kontekstu obu narracji. Pierwszym z nich jest ostatni wpis w dzienniku pokładowym Marian Graves tuż przed ostatnim etapem jej lotu dookoła świata w 1950 roku. Dziennika wplecionego w fabułę w taki realistyczny sposób, że kilkakrotnie musiałam sprawdzać, że Marian Graves  faktycznie jest tylko fikcyjną postacią. Ten dziennik dodaje silnego realizmu. Druga przedmowa pochodzi z grudnia 2014 roku i opowiada ostatni dzień zdjęciowy filmu o locie Marian Graves dookoła świata. O jej niezrealizowanym marzeniu. 

Powieść wzbudziła we mnie silne emocje, różne emocje. Od złości (historia małej Annabel), przez niezrozumienie (zachowania, motywy młodej Hadley, która mnie w wielu miejscach denerwowała), irytację (zachowanie Lloyda, który de facto pozbawił bliźniaków ojca), uprzedzenie (szczególnie do wujka bliźniaków, który zachował się jak należy, ale nie dał im prawdziwego domu), po gniew (wykorzystanie Marian przez jej męża) i tęsknotę (dzięki wspaniałej kreacji relacji Marian z Calebem, jej bratem Jamiem). Dość, że autorka świetnie opisała losy dwóch głównych bohaterek to jeszcze wplotła do fabuły inne ciekawe postaci, których jest naprawdę mnóstwo. Postaci niebanalnych, często ukazanych w szerszym kontekście, dzięki czemu możemy co nieco dowiedzieć się o ich motywacji, czy zgrabnych ciekawostek (jak historia o Tym, Który Dołączył do Duchów i Tych, Które Dołączyły do Duchów). Z zachwytem czytałam również wstawki o historycznych postaciach. Shipstead nawiązuje do historii o drużynie Jackie Cochran, która zrekrutowała „(…) pilotki do ATA, Air Transport Auxiliary – Pomocniczej Służby Rozprowadzania Samolotów – w Wielkiej Brytanii przy przebazowywaniu samolotów bojowych.”, o której zresztą czytałam w innej książce. W wielu miejscach przeczytacie między innymi takie informacje jak: 

W 1934 roku samoloty mogą latać dalej, szybciej, przy gorszej pogodzie. Uruchamiane są nowe trasy.” -„Wielki krąg” Maggie Shipstead.

„(…) Sir Charles Kingsford Smith przeprawia się przez Pacyfik z zachodu na wschód…) -„Wielki krąg” Maggie Shipstead.

To niezwykle wzbogaciło lekturę. Powieść jest takimi historycznymi faktami wręcz napompowana. To wyraz ogromnego zaangażowania autorki w to, by pokazać fikcyjną historię w sposób jak najbliższy rzeczywistym wydarzeniom. Ukochałam wczesną Marian. To niezwykła kobieca postać, która wyrosła na nietuzinkową dorosłą. Smuciłam się trochę i wzdychałam do Caleba czytając o nim, kim był dla Marian, jak radził sobie z matką.  Zresztą przyznaję, że o ile przeplatanie narracji historią Hadley urozmaica powieść, o tyle bliższe były mi losy opowiedziane z perspektywy Marian. 

Długo mogłabym pisać, bo to naprawdę bardzo piękna literatura. Znajdziecie w niej i ciekawie opowiedzianą historię, i wyraziste postaci. Niech nie zniechęca Was ilość stron. Ja niestety poddałam się temu błędnemu wrażeniu. Jednak jak zaczęłam czytać pochłonęłam historię w dwa wieczory i nie żałuję żadnej minuty spędzonej z powieścią. 

Moja ocena: 8/10

Za możliwość zapoznania się z publikacją bardzo dziękuję WYDAWNICTWU ZNAK

„Arystokratka pod ostrzałem miłości vol. 1” Evžen Boček

Źródło: zdjęcie zapożyczone z oficjalnej strony FB @Wydawnictwo Stara Szkoła

ARYSTOKRATKA POD OSTRZAŁEM MIŁOŚCI VOL. 1

  • Autor: EVŽEN BOČEK
  • Wydawnictwo: STARA SZKOŁA
  • Cykl: ARYSTOKRATKA (tom 6)
  • Liczba stron: 176
  • Data premiery: 25.09.2023r.
  • Rok premiery światowej: 2022r 

Dawno, dawno temu przeczytałam „Ostatnią arystokratkę”, która polską premierę miała w 2015 roku. Pierwszy tom cyklu o zubożałych potomkach czeskiego rodu szlacheckiego Kostka, którzy powracają z USA do Czech, by odzyskać rodowy zamek. Perypetie rodziny bardzo mi się podobały. Śmiałam się w głos. Nie wiem skąd autor Evžen Boček wytrzasnął pomysł na fabułę. Możliwe, że pomógł mu wykonywany zawód. Musicie bowiem wiedzieć, że Bočkowi znana jest funkcja kasztelana na zamku w Miloticach (Morawy Południowe). Autor debiutował w 1999 roku pod pseudonimem Jan Bittner powieścią „Dziennik kasztelana„, którą również przeczytałam. Dzięki serii ukochałam czeski humor. Spodobał mi się Boček, a kolejne części śmieszyły mnie bardziej lub mniej. Z zadowoleniem wygrzebałam na Legimi szósty tom cyklu wydany nakładem @Wydawnictwo Stara Szkoła pt. „Arystokratka pod ostrzałem miłości vol. 1”, który premierę miał we wrześniu br. Tylko skąd pomysł na opublikowanie książki w dwóch tomach? Tak cienkich tomach? 

Ciekawi Was, dlaczego odwiedzający zamek Kostka nazywani są muflonami? I co robiła Helena Karla Vondráčková na nim? I dlaczego o życie ostatniej arystokratki z rodu Marii wszyscy się obawiają, a ich obawy wzmagają się gdy zbliża się do dwudziestki (aktualnie ma dziewiętnaście)? Mam nadzieję, bo seria z różnym natężeniem jest bardzo śmieszna. Zachęcam szczególnie do przeczytania pierwszego tomu, który w wyjątkowo zabawny sposób pokazuje losy zubożałej czeskiej szlachty, która dzięki poddaniu się okupantowi za czasów Czechosłowacji, po II Wojnie Światowej została z licznymi nienaruszonymi zamkami i pałacami, do których zwiedzania też Was zachęcam. Naprawdę jest co oglądać. 

Co do fabuły szóstej części serii to oparta jest ona na rozterkach sercowych Marii, która nie potrafi się zdecydować czy poślubić biednego, dotychczas ukochanego Maksa, czy raczej nowo poznanego Marka, holenderskiego multimiliardera, porucznika holenderskiej floty królewskiej? Decyzję utrudnia sztab filmowy nagrywający w zamku reality show. Czytając opis fabuły od razu zastanowiło mnie jak na reality show zareagował Kostkowy kasztelan? 

Źródło: zdjęcie zapożyczone z oficjalnej strony FB @Wydawnictwo Stara Szkoła

Postaci serii są bardzo dobrze wykreowane. Począwszy od Marii, po jej ojca – strasznego sknerę, przez matkę żyjącą życiem brytyjskiej rodziny królewskiej, po członków pozostałej na zamku służby (kucharki pani Cichej, kasztelana Józefa i ogrodnika pana Spocka) pracujących prawie za darmo. Do tego oczywiście krnąbrna i problematyczna córka mecenasa Bendy wspierającego rodzinę – była narkomanka Deniska. O której sam Hrabia wyraził zdanie: „(…) że za internowanie tego antychrysta w dziewczęcej skórze, czyli rzekomej córki Bendy, adwokat powinien opłacić nam pobyt uzdrowiskowy przynajmniej na Bahamach. Potem ojciec wyraził jeszcze wielkie zaskoczenie faktem, że Bendowie nie pozbyli się tego piekielnego pomiotu natychmiast po jego narodzinach, choć z pewnością widzieli od razu że ma czerwone oczy i rosną mu rogi.” 

Evžen Boček, jak w każdej z części, wprowadza czytelnika w świat Marii z Kostki. III Marii z Kostki. Co się stało z poprzednimi dwoma to Wam nie napiszę, bo jest to jeden z ciekawszych wątków historycznych rodziny. Na początku części znajduje się wprowadzenie, które Maria często opowiada zwiedzającym zamek Kostka muflonom, z którego można dowiedzieć się wielu ciekawostek. Książka pisana jest w formie pamiętnika Marii. Przed wpisem Maria oznacza datę. Fabuła zaczyna się od 4.10.1997r. i kończy w dniu 18.10.1997r.  W wielu miejscach dopowiada o czym myśli o „Czwartej rano” czy „Wpół do drugiej w nocy”. I w te kilkanaście dni, które relacjonuje Maria dzieje się naprawdę na zamku Kostka wiele. Zostaje zamontowany nowy telefon, Kostka przeżywa nalot fanów psów, Leoś i Olek strasznie schudł – zdaniem uwielbiającej orzechówkę Pani Cichej – w trakcie tygodniowej nieobecności kucharki na zamku, a Hrabia mimo tygodniowej próby nie dowiedział się skąd cioteczka Nora wzięła drogocenne precjoza rodzinne, które ofiarowała Marii przed wyjazdem na dwór holenderskiej królowej Beatrycze. 

To taki literacki sitcom. Pełen gagów sytuacyjnych, nietuzinkowego, czeskiego humoru. Nie ma znaczenie rozwinięcie fabuły. W trakcie czytania nie interesowało mnie, czy Maria wybierze i czy wybierze dobrze. Rozpoczynając czytanie założyłam, by dobrze się bawić. I przyznaję w niektórych miejscach bawiłam się znakomicie. Na przykład czytając relację Pani Cichej z posiłku podanego na holenderskim dworze; „– A potem podali bażanty, takie zdechlaczki wielkości sikorki. Gdyby chociaż czymś je nafaszerowali. A tak to dwa kęsy i było po ptakach.” Lub zdanie „(…) Ciotka najwyraźniej nie jest w najlepszej formie. Na widok mojej matki spytała, dlaczego ta ordynarna baba ma na szyi nasz perłowy naszyjnik. Na moją odpowiedź, że to moja matka, która przecież tu z nami mieszka. Nora westchnęła: – Ach so. Familie.”.

Seria jest prześmiewcza, wyrazista, ciekawa. Naprawdę zabawna. Jeśli jej nie znacie koniecznie przeczytajcie „Ostatnią arystokratkę”, od której zaczęło się moje uwielbienie czeskiego humoru. 

Moja ocena: 7/10

Książkę wydało wydawnictwo Stara Szkoła. 

„Mam do pana kilka pytań” Rebecca Makkai

MAM DO PANA KILKA PYTAŃ

  • Autorka: REBECCA MAKKAI
  • Wydawnictwo: WYDAWNICTWO POZNAŃSKIE
  • Liczba stron: 552
  • Data premiery: 6.09.2023r.
  • Data premiery światowej: 21.01.2023r. 

To chyba totalny rekord!!! Wyobraźcie sobie, że dzisiejsza recenzja jest pięćdziesiątą napisaną i opublikowaną na mym blogu czytelniczym w grudniu!!! W stosunku do grudnia 2002– nie chwaląc się oczywiście – to zacny wynik. Listopad br. też nie był zły, gdyż łącznie światło dzienne ujrzało dwadzieścia pięć moich całkowicie subiektywnych opinii. Życzę sobie, by gorliwość w dzieleniu się z Wami moimi spostrzeżeniami w zakresie przeczytanych książek pozostała ze mną przez cały, nadchodzący 2024 rok. 

Jakiś czas nie skojarzyłam o co chodzi z okładką powieści „Mam do Pana kilka pytań” Rebecci Makkai od Wydawnictwo Poznańskie. Patrzyłam tyko na tą soczystą zieleń i kobiecą twarz. Oczekiwanie na lekturę skróciło się jednak gdy dostrzegłam, że twarz wygląda jakby się topiła, jakby była pod wodą. Dzięki temu miałam okazję wchłonąć (mimo ilości stron) drugą  wydaną w Polsce książkę autorki bestsellera „Wierzyliśmy jak nikt„, którego nie miałam okazji czytać. 

(…) To ta od basenu. Ta od alkoholu…w od włosów wokół…od gościa, który przyznał się do… Tak. Właśnie ta.” – „Mam do pana kilka pytań” Rebecca Makkai.

Thalia Keith zdążyła spotkać się z kimś za kulisami i wyjść razem z nim, zanim ktokolwiek się zorientował.” – „Mam do pana kilka pytań” Rebecca Makkai.

W roku 1995. W elitarnym liceum Granby’ego z internatem. Kilkunastoletnia Thalia Keith  po udanym występie w spektaklu szkolnym traci życie . Jej ciało odnaleziono w szkolnym basenie, a za zabójstwo został skazany Omar Evans, fizjoterapeuta. Wina Omara nie była dla wielu uczestników tamtejszych wydarzeń tak bardzo oczywista, jak dla prokuratury. Po dwudziestu latach później do Granby’ego przyjeżdża Bodie Kane, rówieśniczka, koleżanka Thalii, która odniosła sukces jako „(…) okazjonalna wykładowczyni w colleg’u, autorka uznanego podcastu, kobieta, która potrafi przygotować posiłek z produktów z targu i wysłać dzieci do szkoły stosownie ubrane…”. 

„(…) do Granby’ego miałam wrócić niezniszczalna. Piętnastoletnia Bodie mogła przewrócić się na lodzie, mogła być krucha albo rozbita(…) Za to czterdziestoletnia Bodie była ogarnięta, już od dawna panowała nad ciałem i umysłem. Tymczasem twarda, zimna ziemia boleśnie mi przypomniała, jak łatwo może powinąć się noga” – „Mam do pana kilka pytań” Rebecca Makkai.

Zacznę może od tego, co mi się nie podobało. Wyłapałam pewną wydawniczą wpadkę. W zdaniu, w rozdziale trzecim (chyba, że źle sobie zapisałam) brakuje słowa „czułam” przed rzeczownikiem „nostalgia” . Brzmi to tak: „(…) W gruncie rzeczy ogromnie go lubiłam: cieszyłam się, kiedy zabierał dzieci, nostalgię, gdy sypialiśmy ze sobie, konsternację jego randkowaniem i….” Chyba lepiej brzmiałoby, gdyby było „„(…) W gruncie rzeczy ogromnie go lubiłam: cieszyłam się, kiedy zabierał dzieci, czułam nostalgię, gdy sypialiśmy ze sobie, konsternację jego randkowaniem i….”. Oczywiście mogę się mylić. Zapewne przez wiele rąk przechodziła książka przed wydaniem. 

Pozostałych wad chyba brak, za to jest masa zalet. Formuła powieści. Proza podzielona jest na ponumerowane rozdziały, które przecięte zostały częściami poświęconymi konkretnym postaciom i ich roli w kryminalnej zagadce, podejrzeniom, rysom psychologicznym, o których Bodie nie zapomniała przez dwadzieścia lat. Począwszy od Omara, przez Thalię, Robbiego Serenho, po tytułowego Pana, Pańską żonę itd. Łącznie rozdziałów jest czterdzieści jeden. Bardzo podobały mi się dywagacje autorki, które przemyciła na temat sprawiedliwości postępowań sądowych, błędów, nieukaranych sprawców, zaniechań prokuratorskich itd. Fragmenty zaczynające się przykładowo od: „To nie ta, co dostała nożem w… Nie… Ta, co wsiadła do taksówki z….”, „To nie ten, co uniknął kary….”, To nie ten, co został skazany…” to takie mini studium tego, z czym ofiary, sprawcy, strony trzecie, rodziny, świadkowe mogą się zderzyć w trakcie postępowania przygotowawczego, przewodu procesowego. Sprawdziły się również w narracji zwroty bezpośrednio do jednego z nauczycieli, do Pana Blocha. Narratorka w swej powieści zwraca się do niego bardzo osobiście, kierując w jego stronę takie sformułowania jak: „(…) gdy tylko pana przywołała, tą obserwującą mnie osobą, którą sobie wyobrażałam, stał się właśnie pan.”, „(…) Wtedy jeszcze nie byłam na pana wściekła…”, „Byłby pan nimi zachwycony, panie Bloch. Mógłby pan ich kształtować…” A propos narracji to z obowiązku recenzenckiego muszę wspomnieć, że narracja jest pierwszoosobowa, a książka składa się z dwóch części. W części drugiej zaczyna się walka o uwolnienie Omara wobec wielu nowych wątków, które Bodie wyciągnęła z innymi na wierzch w trakcie swego powrotu do Granby’ego w celu prowadzenia krótkiego kursu.  Zresztą to Bodie jest narratorką. Ale nie jest to narracja tylko osobista, refleksyjna. Jej narracja jest momentami bardzo reporterska. Miałam odczucia jakbym czytała reportaż o tym, co się dzieje. Urozmaiceniem narracji jest autorefleksja, autokorekta samej narratorki. Bodie chwali się za pewne zachowania, gani, upomina, zdradza czytelnikowi, ile czasu poświęciła, by wypaść w ten czy inny sposób. Oceniam Bodie jak naprawdę bardzo ciekawą postać, idealnie nadającą się do swej roli. Jej historię osobistą autorka również zaprezentowała z ciekawym tłem, zresztą nie tylko jej. Interesującą autorka zaprezentowana relacje Bodie z Robesonami (Severnem i Margaret) oraz jej mężem Jerome, która jawiła mi się jako wyjątkowo dojrzała. Również uczniowie, z którymi Thalia i Bodie trzymała, nie pozostali bez dopowiedzenia. Nieakceptowalne zachowanie Doriana Cullera sportretowane w różny sposób. Konformizm Mike’a Stilesa. Początki gwiazdora Robbiego Serenho, które były inne, niż Bodie zapamiętała. Fran, Beth, Carlotta biorąca sprawę w swoje ręce, która i tak nie przeżyła. Czy chociażby powracająca historia Tima Busse i Grahama Waite, którzy rozbili się wracając po pijaku z Quebecu, do której Bodie kilkakrotnie wracała często w towarzystwie wątku innych śmierci ówczesnych uczniów. To wątki czasem poboczne, często komplementarne układające prozę w jedną całość. W jedną cudowną powieść przez nieakceptowalne zachowania naszych autorytetów, które rozumiemy dopiero po latach, bo je wypieramy w teraźniejszości, tłumaczymy, racjonalizujemy, jak w tym cytacie: „Bo znałam pana jako dobrego nauczyciela i troskliwego ojca? Bo lubił pan operę? Bo tak łatwo się pan rumienił, przez co sprawiał pan wrażenie wrażliwego? Bo wpadłam w najbardziej oczywistą pułapkę…”. 

Przez nastoletnie przyjaźnie, koleżeństwo, które nie jest jednoznaczne. Przez wpływy, których często nie rozumiemy. Przez niesprawiedliwość i wiele innych socjologicznych wątków, w tym przez romans, o którym wszyscy prawie wiedzieli, wszyscy podejrzewali, który ujawniał się wieloma małymi znakami, a o którym nikt w odpowiednim czasie nie powiedział. To bardzo głęboka powieść w zanadrzu trzymająca ciekawe wątki kryminalne, prawnicze, do której naprawdę warto zajrzeć.  

Dopiero na początku dwudziestego szóstego rozdziału pada zdanie: „Mam do pana kilka pytań. Czy wiedział Pan…” Warto było czekać. Nie wierzcie mi jednak na słowo, sprawdźcie sami. 

Moja ocena: 9/10

Dziękuję Wydawnictwu Poznańskiemu za obdarzenie mnie zaufaniem i podarowanie mi recenzenckiego egzemplarza.