#oscarwilde

„Duchy Nocy Kupały” Jan Barszczewski, Theo Gift, Zygmunt Krasiński, Anton Straszimirow, Oscar Wilde, Mrs Henry Wood, Jin Yong, Roman Zmorski, Jan Łada

/ Słoneczna Strona Życia / 1 Komentarz

DUCHY NOCY KUPAŁY

  • Autorzy: JAN BARSZCZEWSKI, THEO GIFT, ZYGMUNT KRASIŃSKI, ANTON STRASZIMIROW, OSCAR WILDE, MRS HENRY WOOD, JIN YONG, ROMAN ZMORSKI, JAN ŁADA
  • Wydawnictwo: ZYSK I S-KA
  • Liczba stron: 600
  • Data premiery: 05.07.2022r.

Przy poprzednich dwóch anologiach od  Wydawnictwo @Zysk i S-ka; „Wakacje wśród duchów. Antologia opowiadań o duchach” oraz „Gwiazdka z duchami. Antologia opowiadań grozy”  bawiłam się naprawdę bardzo dobrze. Oczywiście, jedne odbiegały tematem od drugich. Niektóre oceniałam wyżej, inne trochę gorzej. Styl pisania jednych autorów mi odpowiadał, innych wręcz męczył i denerwował. Każde jednak zanurzenie się w zbiorze opowiadań, które łączy pewien temat przewodni, a wybrane zostały bardzo wnikliwie przez samego Pana Tadeusza Zysk😊, wspominam dobrze. Z tym samym zamierzeniem zabrałam się do analizowania treści w antologii, która debiutowała 5 lipca br. pt. „Duchy Nocy Kupały”. Niektórzy z autorów pojawili się ponownie. Wśród tłumaczy między innymi mój nieodzowny Zysk-owy translacyjny autorytet, mistrz tłumaczonego słowa Pan Jerzy Łoziński. Tym razem nie duchy, a wilkołaki, wiedźmaki, syrenki,  wiodą prym.

Różnie o niej mówią. Dla jednych jest Nocą Kupały. Dla innych to kupalnocka, czy  sobótka.  Dla większości z nas Noc Świętojańska. To w tą noc Krakowiacy puszczają wianki na wodzie na znak pogańskiego święta związanego z letnim przesileniem Słońca w najkrótszą noc w roku, czyli zwykle z 21 na 22 czerwca. Młode panny puszczały wianki, a młodzi kawalerowie je łapali i wyciągali z wody. Tej, który wyciągnęli należała do nich przynajmniej na tę jedną noc😊. Jakkolwiek ją jednak nie nazwiemy, ma w naszej i literackiej, i historycznej przeszłości silne znaczenie. To w tę noc wiele się działo. Wiele morderstw było popełnianych i wiele dzieci poczętych. Podobno co dzieje się w kupalnocce, zostaje w kupalnocce.

„Przeszłość uczy nas, jak mamy korzystać z teraźniejszości.” – Jan Barszczewski „Włosy krzyczące na głowie” [w:] „Duchy Nocy Kupały”.

Cytat wyborny, lecz opowiadanie niekoniecznie, mimo znacznego przesłania, które ze sobą niesie związanego ze ślepym wierzeniem panicza Henryka w słowa starca, które przywiodło go tylko do zguby. Sam Jan Barszczewski nie zachwycił. Jego pozostałe dwa opowiadania „Znamię na ustach” i „Wilkołak” pełne są niedopowiedzeń, niedokończonych kwestii, niewyjaśnionych okoliczności. Oparte na wierzeniach, przesądach i ciemnocie wśród ludu. Idea kupalnocki wspaniale została rozpisana przez Jana Ładę w opowiadaniu „W nawiedzonym zamczysku”. Pewnie dlatego Tadeusz Zysk zawarł ją w tej antologii. Czytelnik zostaje literackim językiem wprowadzony w obyczaje związane z Nocą Świętojańską, w wianki, w wodę, i w starania młodych mężczyzn, którzy upodobali sobie tą czy inną dziewczynę. O klasycznych, wybitnych autorach nie wspomnę, którzy nakreślili swego czasu historie nie z tego świata, a które wybrane zostały do tego zbioru opowiadań. Oskar Wilde zachwyca swą narracją i znajomością świata i to nie tylko w jednej historii😊. Theo Gift zaskakuje, a Jin Yong i Anton Straszimirow okazali się dla mnie totalnym zaskoczeniem.

Zacznę od samego mistrza słowa, angielskiego prozaika i poety Oskara Wilde’a. W którejś recenzji na LC przeczytałam, że „Najbardziej spodobała mi się historia Wilde’a! Nigdy dotąd nie opublikowana w języku polskim!”. Zastanawiałam się, o którą chodzi autorce recenzji, gdyż ja odnalazłam w antologii więcej niż jedną historię jego autorstwa. Najmniej przekonała mnie opowieść „Rybak i dusza”. Zaskoczyła jednak dedykacja autora dla Alice, księżnej Monako. Z przypisu dowiedziałam się, że była to arystokratka francuska, która wyszła za mąż za księcia Alberta I i „było to jej drugie małżeństwo”. Zamiłowanie do dedykacji Wilde powtórzył przy okazji „Królewicza”, którego ofiarował „Margaret  Brooke, rani Sarawaku, żonie radży”. I Księżna Monako, i rani Sarawaku vel domo  Margaret Alice Lili de Windt zaciekawiła mnie ogromnie. Przeczytałam mnóstwo informacji z nimi związanych w Internecie i…. jak zwykle, wartościowe lektury uczą. Na stornie malajskiej Wikipedii (źródło: https://ms.wikipedia.org/wiki/Margaret_Brooke  ) przeczytałam, że była drugą Białą Rani Sarawak, żoną króla Karola Anthony’ego Johnsona Brooke. Swoje wspomnienia opisała w „Hidup Saya di Sarawak” („Moje życie w Sarawak”) wydane w 1913 roku, które dały obraz życia w Astanie w Kuching i kolonii Borneo. Rani stała się legendą za życia jako kobieta wytrwała i mądra. Była niezwykle kochana przez swego męża, który wybudował dla niej Fort Margherita w prezencie ślubnym, nazwany jej imieniem. Ze zdjęć spogląda na nas typowa angielska matrona, która dożyła wielu lat. Widocznie musiała być niezwykle interesującą osobą, jeśli doczekała się dedykacji od samego Oskara Wilde’a. Co do opowiada „Królewicz” niezwykle ciekawie zostały przedstawione walki toczone przez Chciwość, Głód, Śmierć, Chwałę, czy Zgryzotę w barwnych i kolorowych Indiach. Możliwe, że i z tą opinią zgadzała się sama Margaret  Brooke, że ludzkie pragnienia nie omijają nawet, a może przede wszystkim dworów królewskich.

„A czyż może Chwała stroić w to, co utkała Zgryzota?” – Oskar Wilde „Królewicz” [w:] „Duchy Nocy Kupały”.

Mój faworyt to „Merlose Square, numer dwa” Theo Gifta, również w przecudnym tłumaczeniu Jerzego Łozińskiego,  który przetłumaczył wspomniane powyżej opowiadania Oskara Wilde’a. Krótka historia o pewnym domu, pisana w narracji pierwszoosobowej z perspektywy pewnej statecznej i pragmatycznej damy doświadczającej dziwnych przeżyć. Przy tej historii faktycznie czułam ciarki na plecach. Pani Mrs Henry Wood „W karierze żołnierza” znanym sobie zwyczajem pobawiła się znowu relacją z czytelnikiem zapewniając, że „Wydarzenia, o których piszę, są autentyczne, chociaż zdają się trącić romansem.” i twierdząc, że bohater o którym pisze „Na chrzcie otrzymał on imiona Henry Lynn, nie musimy tego ukrywać.”. O dziwo, wyjątkowo opowiadanie to przypadło mi do gustu, a osobiste wtrącenia i spostrzeżenia rzucone z perspektywy autorki nie denerwowały mnie, jak to czasem się zdarzało przy okazji innych publikacji. „Pałac Ramadan – beja” autorstwa Antona Straszimirowa, bułgarskiego pisarza to całkowita egzotyka. Polecam za to Jin Yonga „Narodziny bohatera” w antologii. Warto przeczytać nawet we fragmentach. Mimo, że mongolskie nazwiska, nazwy utrudniały mi podążanie sprawnie za fabułą.

Niektóre wybrane historie, które finalnie znalazły się w antologii totalnie mnie zaskoczyły. Nie odnalazłam w nich tej specyfiki i klimatu pogańskich, słowiańskich bóstw i obrzędów. Jak historia Antona Straszimirowa, czy Jin Younga, a także Oskara Wilde’a.  Najbliżej tematu przewodniego były historie Zygmunta Krasińskiego, Jana Barszczewskiego, Roman Zmorskiego i Jana Łady. Pewnie wynika to z ograniczonego horyzontu czytelniczego w którym tkwię, opartego na założeniu, jak ja sama sobie wyobrażam pisanie o sobótce😉. Możliwe. Bez dwóch zdań antologia jest warta zapoznania. Każdy z czytelników znajdzie wśród tak szerokiego spectrum historię dla siebie, którą przeczyta z zachwytem, zainteresowaniem i jednym tchem. Wszak dlatego warto czytać antologie. Każda opowieść czymś innym mnie zaskakuje. Każda ma inne tempo i inny język. Każda z nich jest z początku wielką niewiadomą, a znaki zapytania w literaturze zawsze się sprawdzają.  Miłej lektury!!!

Moja ocena: 7/10

Recenzja powstała dzięki Wydawnictwu Zysk i S-ka.

„Szczęśliwy książę i inne opowiastki” Oscar Wilde

/ Słoneczna Strona Życia / 1 Komentarz

SZCZĘŚLIWY KSIĄŻĘ I INNE OPOWIASTKI

  • Autor: OSCAR WILDE
  • Wydawnictwo: ZYSK I S-KA
  • Liczba stron: 120
  • Data premiery w tym wydaniu: 21.12.2021r.

A z tą książką rozpoczynam Nowy Rok. Oby 2022 zakończył się szczęśliwiej niż ten, który już odszedł.

Po przeczytaniu „Portretu Doriana Graya” (recenzja na klik) jestem niekwestionowaną fanką Oscara Wilde’a. angielskiego poety, jak się okazało bajkopisarza, prozaika i eseisty żyjącego w XIX wieku. Klasyczna literatura ma wiele zalet. Przenosi czytelnika w czasy bardzo odległe pozwalając mu poznać ówczesne tradycje, wzorce postępowania, stereotypy, obyczaje i wartości. Do tego ten język, nam współczesnym wydający się przestarzały. Dzięki wspaniałej translacji Jerzego Łozińskiego zbiór bajek zatytułowanych „Szczęśliwy książę i inne opowiastki” wydanych nakładem Wydawnictwa @Zysk i S-ka czyta się w wersji uwspółcześnionej. Książeczka, bo ma tylko 120 stron, premierę w tym wydaniu miała 21 grudnia 2021r. Czytając ją w pierwszym dniu Nowego Roku zatopiłam się w historie nie tylko dla najmłodszych.

„Ależ głupotą jest cała ta Miłość (…) I nawet w połowie nie jest tak pożyteczna jak logika. Nie tylko nie potrafi niczego wykazać, ale na dodatek łudzi, bo zawsze karmi człowieka złudami, które nigdy się nie ziszczą, i każe wierzyć w rzeczy nieprawdziwe. W istocie jest zupełnie niepraktyczna…” – „Słowik i róża” Oscar Wilde [w:] „Szczęśliwy książę i inne opowiastki”.

Książka jest zbiorem takich bajek jak: „Szczęśliwy książę”, „Słowik i róża”, „Samolubny olbrzym”, „Prawdziwy przyjaciel” oraz „Prześwietna petarda”. Każda z bajek ma swój morał. Niektóre są opowiadaniem w opowiadaniu, gdzie czytelnik śledzi reakcję innego słuchacza na przedstawione treści. Przesłanie w nich zawarte jest bardzo uniwersalne. Wilde poetyckim językiem przekazuje swoje spostrzeżenia na temat poświęcenia, przyjaźni, czy raczej pozornej przyjaźni. Dotyka kwestii związanych z przemianą w jeszcze lepszą wersję siebie, ku uciesze wszystkich i wszystkiego wokół. Dywaguje wokół pychy, przeświadczenia o wyjątkowej własnej wartości jak w „Prześwietnej petardzie”. Podrzuca swoje obserwacje, z którymi możemy zrobić wszystko, co nam się żywnie podoba. Zgodzić się z nimi, lub kompletnie nim zaprzeczać. Polubić albo wręcz odrzucić.

Uniwersalna tematyka sprawdza się chyba w przypadku każdego czytelnika. Bez względu na wiek, wykształcenie, zainteresowania, preferencje czytelnicze. Oscar Wilde w bardzo obrazowy sposób opisał pięć różnych historii. Tak obrazowo, że miałam wrażenie, że oglądam raczej prace plastyczne, niż wczytuję się w kolejne słowa układające się w jedną opowieść. Wyobraźnia autora nie zna granic. Łączy w sobie różne zainteresowania, różne światy, te rzeczywiste i te urojone. Wszystko ładnie się ze sobą komponuje. Niektóre z opowiastek wprawiają w dobry nastrój, inne wręcz przeciwnie, ukazują świat pełen niegodziwości, niesprawiedliwości i ludzkich trosk. Bez względu na finalne przesłanie bajki, porównania zawsze są trafne. A dzięki wspaniałemu tłumaczeniu czyta się je bez zmęczenia. Do tego wydanie wzbogacone jest ilustracjami Charles’a Robinsona, więc sprawdzi się również jako książka czytana dzieciom.

Moja ocena: 8/10

Za egzemplarz recenzencki bardzo dziękuję Wydawnictwu Zysk i S-ka.

„Wakacje wśród duchów. Antologia opowiadań o duchach” Charles Dickens, Oscar Wilde , William Butler Yeats i inni

/ Słoneczna Strona Życia / 2 Komentarze

WAKACJE WŚRÓD DUCHÓW. ANTOLOGIA OPOWIADAŃ O DUCHACH

  • Autorzy: Charles Dickens, Oscar Wilde , William Butler Yeats i inni
  • Wydawnictwo: Zysk i S-ka
  • Liczba stron: 568
  • Data premiery: 06.07.2021

Dość, że @Zysk i S-ka Wydawnictwo obdarowało mnie całkiem niedawno przepięknymi nowymi wydaniami Kwartetu Aleksandryjskiego Lawrence’a Durrell (przypominam recenzje: „Justyna”, „Balthazar”, „Mountolive”, „Clea”) to na dodatek otrzymałam nowo wydaną antologię opowiadań o duchach, która miała premierę 6 lipca br. Antologię nie byle jaką. Odpowiednio wydaną w twardej obwolucie. Prawda, że okładka jest niezwykle nastrojowa? Z najbardziej topowymi autorami gatunku literatury pięknej w środku, których wybrał, jak i same opowiadania, Tadeusz Zysk. Na uwagę też zasługuje przepiękne tłumaczenie, szczególnie Jerzego Łozińskiego.  Czy w antologii znalazłam same niezwykle historie mrożące krew w żyłach?

Okazuje się, że jestem ogromną fanką literatury pięknej!!! Czego się nie chwycę ostatnio z tej dziedziny, zachwycam się pod niebiosa. Przemęczenie kryminałami, thrillerami, książkami obyczajowymi? Czy szczere docenienie dzieł z tego gatunku? Chyba trochę jedno i drugie. Bez względu jaka jest moja motywacja „Wakacje wśród duchów. Antologia opowiadań o duchach” podobały mi się bardzo!

Nie odnalazłam w nich jednak samej grozy, horrorów, strasznych historii. Odnalazłam dużo więcej. Okazuje się, że topowi autorzy anglojęzyczni jak Oscar Wilde, Charles Dickens, czy Margaret Oliphant mieli ogromne poczucie humoru i umiejętność obrazowania groteski. Do tego oczywiście cięty język i zdolność opisywania przywar, humorów, słabostek i wszelkich ułomności, które trapiły angielskie, walijskie, szkockie, amerykańskie społeczeństwo.

„(…) Liczne amerykańskie damy, opuszczając swoją ojczyznę, natychmiast zaczynają nieustannie chorować, gdyż odnoszą wrażenie, że na tym polega europejskie wyrafinowanie…- „Duch Canterville” Oscar Wilde

Oczywiście mam swoich faworytów. Cytowane powyżej przeze mnie opowiadanie „Duch Canterville” okazało się opowieścią niezwykle przezabawną z przerysowanym wątkiem straszącego posiadłość milorda duchem, która została zakupiona przez amerykańskiego pastora Otisa. Nie było w nim ani grozy, ani horroru. Była za to duża dawka humoru oraz prześmiewcza narracja opisująca chociażby relację domownikami z duchem opartą na „wojnie domowej”, na zasadzie kto kogo przetrzyma. Podobało mi się również opowiadanie „Pallinghurst Barrow” Granta Allena, który znowu zobrazował perturbacje młodego Rudolpha w trakcie gościny u Lady Bouviere-Barton. Gdzie niespotykaną wkładką okazały się doświadczenia na Długim Kurhanisku, o których się słyszy, ale w które się nie wierzy.

Mogłabym tak długo relacjonować mój zachwyt nad poszczególnymi dziełami tej krótkiej formy, które znalazły się w antologii. Nie o to jednak w recenzji chodzi. Chodzi, by wskazać potencjalnemu czytelnikowi czy warto. Ja zdecydowanie piszę, że warto. Nawet jeśli nie jesteście fanami dawnej literatury pięknej, użyty w tłumaczeniu język nie nuży,  nie denerwuje, nie drażni współczesnego czytelnika. Pozwala mu poczuć ten zapach, ten strach, tę duszność wydarzeń, o których czytamy.

Ps. oczywiście zachęcam czytać opowiadania odrębnie. Ja tak zrobiłam. Poszczególne historie nie miały więc prawa zlać mi się w całość.

Moja ocena: 9/10

Za możliwość przeczytania książki bardzo dziękuję  Wydawnictwu Zysk i S-ka.